Ông Trump ca ngợi đàm phán với Trung Quốc tại Geneva, tuyên bố đạt bước tiến lớn

"Cuộc gặp rất tốt với Trung Quốc tại Thụy Sĩ. Nhiều vấn đề được thảo luận, nhiều thỏa thuận đạt được," ông Trump viết trên Truth Social, nhấn mạnh: "Chúng tôi muốn Trung Quốc mở cửa cho doanh nghiệp Mỹ. Tiến bộ lớn đã đạt được!" Tuy nhiên, ông không nêu chi tiết cụ thể.

Ngày đầu tiên của cuộc đàm phán tại Geneva kết thúc sau 8 giờ thảo luận giữa Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong và các quan chức Mỹ, gồm Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Đại diện Thương mại Jamieson Greer. Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên kể từ khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới áp thuế vượt 100% lên hàng hóa của nhau, khiến thương mại song phương trị giá gần 600 tỷ USD/năm gần như đình trệ.

Phái đoàn Trung Quốc rời dinh thự đàm phán tại Geneva, Thụy Sĩ, ngày 10/5/2025. Ảnh: Reuters

Cuộc đàm phán diễn ra tại dinh thự Đại sứ Thụy Sĩ tại Liên Hợp Quốc ở Cologny, Geneva, nhưng địa điểm không được công bố chính thức. Các phái đoàn trở lại sau giờ nghỉ trưa, trong khi các quan chức Mỹ xuất hiện với cà vạt đỏ và cờ Mỹ trên ve áo, từ chối trả lời báo chí. Phái đoàn Trung Quốc rời khách sạn bên hồ Geneva bằng xe Mercedes kính mờ, trùng thời điểm các vận động viên chuẩn bị cho marathon cuối tuần.

Mục tiêu và thách thức

Mỹ muốn giảm thâm hụt thương mại 295 tỷ USD với Trung Quốc, yêu cầu Bắc Kinh từ bỏ mô hình kinh tế trọng thương và tăng đóng góp vào tiêu dùng toàn cầu. Bắc Kinh phản đối can thiệp từ bên ngoài, đòi Washington giảm thuế, làm rõ danh mục hàng hóa cần nhập thêm và đối xử bình đẳng.

Kỳ vọng thấp

Do thiếu lòng tin, cả hai bên đều tránh tỏ ra yếu thế. Trump hôm 9/5 đề xuất thuế 80% với hàng Trung Quốc, thay cho mức 145% hiện tại. Ông nói Trung Quốc khởi xướng đàm phán, nhưng Bắc Kinh khẳng định Mỹ đưa ra yêu cầu và kiên quyết phản đối thuế Mỹ.

Trung Quốc có thể tìm kiếm miễn thuế 90 ngày như các nước khác trong thời gian đàm phán. Bất kỳ dấu hiệu giảm thuế nào cũng sẽ được nhà đầu tư đánh giá tích cực.

Vai trò trung gian của Thụy Sĩ

Bộ trưởng Kinh tế Thụy Sĩ Guy Parmelin cho rằng việc đàm phán diễn ra đã là thành công. "Nếu có lộ trình và các bên tiếp tục đối thoại, căng thẳng sẽ giảm," ông nói, dự đoán đàm phán có thể kéo dài đến thứ Hai. Thụy Sĩ đóng vai trò trung gian sau các chuyến thăm Trung Quốc và Mỹ gần đây.

Phó Thủ tướng Hà Lập Phong cũng dự kiến gặp Tổng giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala, người hoan nghênh đàm phán như "bước đi tích cực để giảm leo thang".

Phản ứng từ Trung Quốc

Tân Hoa Xã cho rằng thuế quan liều lĩnh của Mỹ làm rối loạn kinh tế toàn cầu nhưng đàm phán là bước đi cần thiết để giải quyết bất đồng. "Dù đàm phán hay đối đầu, Trung Quốc kiên định bảo vệ lợi ích phát triển và trật tự thương mại toàn cầu," hãng này nhấn mạnh.

Kể từ tháng 1/2025, ông Trump tăng thuế nhập khẩu Trung Quốc lên 145%, cáo buộc Bắc Kinh thực hành thương mại không công bằng và không kiểm soát xuất khẩu hóa chất sản xuất fentanyl. Trung Quốc đáp trả bằng thuế đối ứng 125%, tuyên bố không khuất phục trước "chủ nghĩa đế quốc".

Cuộc đàm phán sẽ tiếp tục vào Chủ Nhật, trong bối cảnh chiến tranh thương mại làm gián đoạn chuỗi cung ứng, gây bất ổn tài chính và làm dấy lên lo ngại suy thoái toàn cầu.