Bất cập trong quy hoạch Cảng cạn Long Biên trên khu đất 12 ha còn nhiều sai phạm?

Thế nhưng, mới đây lại cảng cạn Long Biên lại được khai trương đi vào hoạt động đúng thời điểm Hiệp định thương mại tự do với các quốc gia khối liên minh châu Âu (EVFTA) bắt đầu có hiệu lực. Cảng cạn Long Biên đi vào hoạt động sẽ thúc đẩy nền kinh tế phát triển. Tuy nhiên, dự án này lại có rất nhiều điểm bất cập, dự án nằm trên diện tích đất đang tồn tại nhiều sai phạm chưa được giải quyết dứt điểm.

Cảng cạn Long Biên là cánh tay nối dài với hệ thống cảng biển, cảng hàng không và cửa khẩu đường bộ từ bắc vào nam, cách cảng Hải Phòng 100 km, cảng Lạch Huyện 122 km, cách sân bay quốc tế Nội Bài 26km, biên giới Trung Quốc 126km, là cửa ngõ các khu công nghiệp trọng điểm phía bắc, giao thông thuận lợi, dễ dàng kết nối với các tỉnh Hưng Yên, Hải Dương, Hải Phòng, Bắc Ninh, Quảng Ninh, Thái Nguyên và nhiều tỉnh thành phía bắc.

Thế nhưng, dự án cảng cạn Long Biên lại có nhiều bất cập, khiến nhiều người đặt ra câu hỏi?

Cụ thể, ngày 14/12/2018, Thanh tra Thành phố Hà Nội có Kết luận số 6059/KL-TTTP-P3 về việc thanh tra toàn diện dự án tại khu đất 12ha thuộc Khu công nghiệp Sài Đồng B (Long Biên, Hà Nội). Kết luận ghi rõ: Khu đất 12ha thuộc Khu công nghiệp Sài Đồng B (phường Thạch Bàn, quận Long Biên) được Thủ tướng Chính phủ giao cho Công ty Điện tử Hà Nội (nay là Công ty Cổ phần Hanel) theo Quyết định số 193/TTg ngày 24/4/1993 với thời hạn thuê 50 năm để liên doanh với nước ngoài xây dựng nhà máy sản xuất đèn hình Orion – Hanel.

Công ty TNHH Đèn hình Orion – Hanel là Công ty liên doanh giữa Công ty Điện tử Hà Nội và Orion Electric Co.,Ltd - Hàn Quốc được thành lập để sản xuất đèn hình đơn sắc, đèn hình màu; bên Việt Nam góp 30% vốn pháp định, trong đó có tiền thuê khu đất 12ha trong 43 năm là 15.400.000 USD; thời gian hoạt động là 50 năm kể từ ngày cấp phép đầu tư.

Ngày 19/8/2020, ông Nguyễn Quốc Hùng – Phó Chủ tịch UBND Hà Nội tại cuộc họp kiểm tra việc thực hiện chỉ đạo, xử lý sau Thanh tra toàn diện dự án tại khu đất 12ha thuộc Khu công nghiệp Sài Đồng B, quận Long Biên.

Ngày 12/03/2004, UBND Thành phố Hà Nội có Quyết định số 1334/QĐ-UB cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số X112472 cho Công ty TNHH Đèn hình Orion - Hanel được quyền sử dụng khu đất 12ha để xây dựng nhà máy sản xuất đèn hình Orion - Hanel với thời hạn sử dụng là 50 năm kể từ ngày 06/01/1993 đến ngày 06/01/2043.

Đặc biệt, ngân hàng BIDV - Chi nhánh Bắc Hà Nội căn cứ theo quy định tại Điều 95 Luật các Tổ chức tín dụng năm 2010; Điều 365 Bộ Luật Dân sự năm 2015 và Thông tư số 09/2015/TT-NHNN ngày 17/07/2015 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về hoạt động mua, bán nợ của tổ chức tín dụng và các hợp đồng tín dụng, tiến hành các thủ tục để xử lý nợ của Công ty TNHH Đèn hình Orion – Hanel theo phương thức mua, bán nợ thông qua đàm phán trực tiếp giữa bên bán nợ và bên mua nợ.

Ngày 30/03/2017, Ngân hàng BIDV - Chi nhánh Bắc Hà Nội ký Hợp đồng số 16/HĐMBN bán toàn bộ các khoản nợ của Công ty TNHH Đèn hình Orion - Hanel cho Công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng và Công trình kiến trúc Hà Nội với giá 530.000.000.000 đồng.

Ngày 25/09/2017, Công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng và Công trình kiến trúc Hà Nội, Ngân hàng BIDV - Chi nhánh Bắc Hà Nội với Công ty TNHH Đèn hình Orion - Hanel ký thỏa thuận chuyển giao tài sản bảo đảm và giấy tờ liên quan tới tài sản bảo đảm, có sự tham gia chứng kiến của UBND phường Thạch Bàn, Công an phường Thạch Bàn, Công an phường Sài Đồng (quận Long Biên).

Ngày 19/12/2017, Công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng và Công trình kiến trúc Hà Nội ký Hợp đồng số 1239/2017/HĐCN chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với khu đất 12ha cho Công ty Cổ phần Hateco Logistics với giá 206.289.000.000 đồng.

Theo kết luận Thanh tra cũng đã nêu rõ các tồn tại, sai phạm trong việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng khu đất 12ha cho Công ty TNHH Đèn hình Orion - Hanel; đăng ký cho Công ty TNHH Đèn hình Orion - Hanel thế chấp quyền sử dụng khu đất 12ha để vay tín dụng tại Ngân hàng BIDV - Chi nhánh Bắc Hà Nội; việc quản lý vốn góp của Nhà nước với tỷ lệ 30% vốn pháp định tại Công trình TNHH Đèn hình Orion - Hanel…

Liên quan đến việc kiểm điểm, xử lý trách nhiệm liên quan đến các sai phạm, ngày 29/06/2020, Thanh tra Thành phố Hà Nội tổng kết: Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tổ chức kiểm điểm xong, Công ty Cổ phần Hanel đã tổ chức kiểm điểm tập thể, cá nhân HĐQT, Ban Tổng Giám đốc, Ban kiểm soát, Phòng Kế toán tài vụ, Phòng Tài chính đầu tư, Tổ công tác Orion - Hanel nhưng chưa tổ chức kiểm điểm cá nhân đối với cán bộ nguyên là lãnh đạo Công ty tại thời kỳ giai đoạn năm 2004 - 2007 nay đã nghỉ hưu…

Được biết, ngày 20/4/2020, Bộ Giao thông Vận tải đã có Quyết định số 711/QĐ-BGTVT Công bố mở Cảng cạn Long Biên. Tuy nhiên, trong điểm 2, khoản 1, Điều 2 Quyết định này, Bộ Giao thông Vận tải cũng đề cập đến chuyện “nhắc nhở” Công ty Cổ phần Hateco Logistics: “Hoàn thiện các thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất, bổ sung mục đích sử dụng đất và nghiệm thu tổng thể về phòng cháy chữa cháy công trình cảng cạn trước khi đưa vào khai thác chính thức”.

Trong khi các vấn đề pháp lý về đất tại khu đất 12ha này vẫn chưa được giải quyết triệt để, thì Bộ Giao thông Vận tải và Công ty Cổ phần Hateco Logistics đã tổ chức Lễ công bố Quyết định mở Cảng cạn Long Biên và kích hoạt Cảng đi vào hoạt động ngày 31/07/2020. Dù Cảng cạn Long Biên nằm trên diện tích đất 12ha thuộc Khu công nghiệp Sài Đồng B (Long Biên, Hà Nội) đang tồn tại vô số sai phạm chưa được giải quyết dứt điểm.

Ngày 19/08/2020, trong Văn bản thông báo số 304/TB-VP nêu kết luận của ông Nguyễn Quốc Hùng – Phó Chủ tịch UBND Hà Nội tại cuộc họp kiểm tra việc thực hiện chỉ đạo, xử lý sau Thanh tra toàn diện dự án tại khu đất 12ha thuộc Khu công nghiệp Sài Đồng B, quận Long Biên, ông Nguyễn Quốc Hùng vẫn chỉ ra hàng loạt vấn đề cần phải xử lý tại khu đất này.

Theo đó, ông Nguyễn Quốc Hùng yêu cầu: “Các Sở, đơn vị khẩn trương thực hiện dứt điểm nội dung xử lý, khắc phục sau Thanh tra toàn diện dự án tại khu đất 12ha thuộc Khu công nghiệp Sài Đồng B, thuộc phường Thạch Bàn, quận Long Biên.

Thanh tra thành phố tiếp tục theo dõi, đôn đốc, tổng hợp kết quả thực hiện (làm rõ những nội dung đã hoàn thành, chưa hoàn thành, trách nhiệm cụ thể của các đơn vị, đề xuất xử lý) báo cáo UBND thành phố trước ngày 05/09/2020.

Giao Sở Tài chính chủ trì phối hợp cùng Sở Tài nguyên và Môi trường và Sở Tư pháp nghiên cứu, tổng hợp quá trình xử lý khoản nợ tiền vay, xử lý tài sản thế chấp, tài sản bảo đảm tiền vay của Công ty TNHH Đèn hình Orion - Hanel, việc mua bán nợ giữa Ngân hàng BIDV với Công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng và công trình kiến trúc Hà Nội, tham mưu, dự thảo văn bản của UBND thành phố gửi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xin ý kiến về việc:

Ngân hàng BIDV bán khoản nợ là tài sản và quyền sử dụng đất của Công ty TNHH Đèn hình Orion - Hanel tại khu đất 12ha thuộc Khu công nghiệp Sài Đồng B, phường Long Biên, quận Long Biên (theo Hợp đồng mua bán nợ số 16/HĐMB ngày 30/03/2017) cho Công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng và công trình kiến trúc Hà Nội.

Sau đó Công ty Cổ phần Đầu tư hạ tầng và công trình kiến trúc Hà Nội đã xử lý tài sản đảm bảo (chuyển nhượng quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất cho Công ty Cổ phần Hateco Logistics) trong khi bên nợ là Công ty TNHH Đèn hình Orion – Hanel chưa làm thủ tục phá sản theo quy định thì những phát sinh liên quan đến khiếu kiện, tranh chấp (nếu có) của bên nợ (Công ty TNHH Đèn hình Orion - Hanel) tổ chức, cơ quan nào chịu trách nhiệm kế thừa thực hiện, giải quyết; gửi về UBND thành phố trước ngày 30/08/2020”.

Việc hoạt động kinh doanh trên khu đất còn rất nhiều các sai phạm chưa được giải quyết, liệu có tuân thủ đúng quy định pháp luật và nếu sảy ra vấn đề phát sinh liên quan đến luật pháp ai sẽ chịu trách nhiệm đang là nhưng thắc mắc được dư luận đặt ra mà vẫn chưa có lời giải đáp từ cơ quan chức năng.

ICD Long Biên có vị trí tại số 1 đường Huỳnh Tấn Phát, khu công nghiệp Sài Đồng B (phường Thạch Bàn, quận Long Biên, Hà Nội) do Công ty Cổ phần Hateco logistics làm chủ đầu tư. “Thời gian hoạt động của ICD Long Biên đến năm 2025 hoặc đến khi cảng cạn Cổ Bi, Phù Đổng hoàn thành, đưa vào khai thác”.

ICD Long Biên có tổng diện tích khoảng 12ha, trong đó diện tích kho bãi là 50.000m2 với năng lực thông qua đến khoảng 135.000 Teus/năm.

Theo đó các mặt hàng xuất nhập khẩu được giảm thuế suất, kim ngạch xuất nhập khẩu và cán cân thương mại sẽ gia tăng.

ICD: Điều 4 Bộ luật Hàng hải Việt Nam quy định: Cảng cạn là một bộ phận thuộc kết cấu hạ tầng giao thông vận tải, là đầu mối tổ chức vận tải gắn liền với hoạt động của cảng biển, cảng hàng không, cảng đường thủy nội địa, ga đường sắt, cửa khẩu đường bộ, đồng thời có chức năng là cửa khẩu đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu bằng đường biển…