3 thói quen vàng của trẻ có EQ cao, bố mẹ tinh tế đang âm thầm rèn con mỗi ngày

Khi bàn về trí tuệ cảm xúc (EQ) cao, nhiều bậc bố mẹ thường nghĩ đó là năng khiếu nói giỏi hoặc giao tiếp tốt. Nhưng 2 yếu tố này chưa hoàn toàn đúng.

Trí tuệ cảm xúc của trẻ thường phát triển từ những thói quen nhỏ hàng ngày. Những trẻ thể hiện cảm xúc tốt, biết đồng cảm với người khác và giữ bình tĩnh trước thử thách thường âm thầm vun đắp 3 thói quen. Và những thói quen này cần bố mẹ bồi dưỡng thông qua hướng dẫn hàng ngày.

Trẻ biết nói ra suy nghĩ, bày tỏ cảm xúc của bản thân 

Nhiều trẻ khi đối mặt với sự thất vọng hoặc tức giận, thường khóc lóc, ăn vạ hoặc giữ kín cảm xúc. Điều này là do trẻ chưa học cách thể hiện cảm xúc. Ngược lại, trẻ có trí tuệ cảm xúc cao thường cố gắng diễn đạt cảm xúc của mình.

Ví dụ, nếu bị giật mất một món đồ chơi, thay vì chỉ đơn giản là giật lại, trẻ sẽ nói "Con chưa chơi xong món đồ chơi này. Con sẽ trả lại cho bố mẹ khi chơi xong nhé".

Khi buồn bực vì làm bài kiểm tra không tốt, trẻ không ném đồ chơi. Thay vào đó, nói với bố mẹ "Con vừa xem điểm và hơi buồn vì đã cố gắng hết sức nhưng không đạt kết quả tốt".

Thực tế, thói quen này không phải là bẩm sinh, mà cần được bố mẹ hướng dẫn con cách thể hiện cảm xúc. Ví dụ, khi trẻ khóc, đừng vội vàng ngăn cản. Thay vào đó, hãy hỏi "Con có thấy buồn và tức giận vì đồ chơi bị đổ không?" Hay khi trẻ vui vẻ, hãy trò chuyện "Hôm nay con chơi cầu trượt với các bạn có vui không?".

Bố mẹ giúp con chuyển hóa những cảm xúc không thể diễn tả thành "lời nói dễ hiểu", trẻ dần nhận ra "Cảm xúc của mình có thể được nhìn thấy, và mình diễn đạt chúng với người khác". Khi lớn lên, trẻ tự nhiên ngừng thể hiện cảm xúc theo cách cực đoan, thay vào đó diễn đạt rõ ràng nhu cầu, khiến người khác sẵn lòng lắng nghe.

Trẻ biết nói ra suy nghĩ, bày tỏ cảm xúc của bản thân.

Có thể đặt mình vào vị trí của người khác, thấu hiểu và học cách quan tâm

Những trẻ có trí tuệ cảm xúc cao thường tinh tế và biết quan tâm đến người khác. Trẻ dễ dàng nhận ra cảm xúc của những người xung quanh và sẵn sàng giúp đỡ bằng những hành động nhỏ. Ví dụ, khi thấy mẹ xách túi nặng “Mẹ ơi, để con giúp mẹ nhé!” Hay khi một người bạn không thể hoàn thành bài tập nhóm vì bị ốm, trẻ chủ động đề nghị “Không sao đâu, tụi mình giảng lại bài cho bạn nhé!”

Thói quen biết quan tâm này không tự nhiên có, mà được nuôi dưỡng mỗi ngày thông qua cách bố mẹ ứng xử, trò chuyện và hướng dẫn con trong những tình huống rất nhỏ.

Chẳng hạn, khi ăn trái cây, mẹ nói với con “Hôm nay bố đi làm mệt rồi, mình giữ lại một quả dâu tây cho bố nhé?” Hay khi cùng con xem phim hoạt hình, hãy gợi mở nhẹ nhàng “Con thấy không, chú thỏ nhỏ cho chú gấu chiếc ô vì sợ bạn bị ướt. Con có thấy hành động đó thật đáng yêu không?”

Những lời nói giản dị ấy chính là bài học sống động về sự đồng cảm. Trẻ em vốn chưa hiểu sâu về cảm xúc của người khác, nhưng qua từng ví dụ nhỏ, con dần học rằng người khác cũng cần được yêu thương và quan tâm.

Khi được nuôi dưỡng trong môi trường yêu thương và thấu hiểu, trẻ sẽ hình thành thói quen biết đặt mình vào vị trí người khác, trở nên nhân hậu, hòa đồng và được mọi người yêu mến. Và chính trí tuệ cảm xúc này sẽ là nền tảng giúp con hạnh phúc và thành công trong tương lai.

Có thể đặt mình vào vị trí của người khác.

Bình tĩnh và tìm giải pháp 

Đối với trẻ EQ cao, khi gặp rắc rối có xu hướng bình tĩnh quan sát và tự tìm cách giải quyết. Ví dụ, khi gặp một câu đố khó, trẻ, thử thay đổi góc nhìn hoặc tìm cách khác để hoàn thành. Khi xảy ra mâu thuẫn với bạn bè, con có thể chủ động nói “Lẽ ra mình không nên lấy sách của bạn. Chúng ta cùng tìm cách giải quyết nhé?” Đây là biểu hiện của khả năng tự nhận lỗi và tinh thần hợp tác.

Bí quyết để hình thành thói quen này nằm ở việc bố mẹ khích lệ và đồng hành đúng lúc. Chẳng hạn, nếu con chưa tự xỏ được giày, đừng vội vàng giúp. Hãy gợi ý nhẹ nhàng “Con thử duỗi chân ra xa hơn một chút, hoặc nới dây giày lỏng hơn xem sao?” Nếu con buồn vì món đồ chơi bị hỏng, đừng lập tức mua món mới. Thay vào đó, hãy nói “Chúng ta cùng xem thử nhé. Cái gì bị hỏng? Có cách nào sửa lại được không?”

Khi được trao cơ hội để tự mình khám phá và xử lý vấn đề, trẻ sẽ dần học được sự bình tĩnh, chủ động và tự tin. Chính những kỹ năng tưởng chừng nhỏ nhặt này là nền tảng giúp trẻ vững vàng đối diện với khó khăn trong tương lai.

Bình tĩnh và tìm giải pháp.

Trên thực tế, trí tuệ cảm xúc không thể “dạy” trong một ngày, mà được nuôi dưỡng từng chút một. Ba thói quen quan trọng nhất mà bố mẹ có thể vun đắp cho con là:

Không phớt lờ cảm xúc của con.

Không làm thay hay gánh vác mọi thử thách của con.

Và dạy con biết quan tâm đến người khác.

Trẻ không cần có “EQ hoàn hảo”, mỗi ngày con biết thể hiện cảm xúc đúng cách, yêu thương và tự mình tìm giải pháp, điều này có nghĩa con đã đang đi trên con đường của một người vừa thông minh, giàu cảm xúc và hạnh phúc.