Bé sơ sinh bị lây thủy đậu từ mẹ, chuyên gia hướng dẫn cách tắm và cho con bú an toàn

Trẻ sơ sinh mắc thủy đậu bị biến chứng viêm phổi

ThS.BS Nguyễn Phương Thảo – Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, các bác sĩ mới tiếp nhận và điều trị cho một bé trai sơ sinh (quê Bắc Giang) bị lây thủy đậu từ mẹ. Đáng nói, nguyên nhân dẫn đến việc lây nhiễm này là do mẹ chủ quan, không có biện pháp phòng tránh, cách ly an toàn.

Theo đó, khi người mẹ sinh con được 5 ngày thì con gái lớn (7 tuổi) bị mắc thủy đậu, rồi lây sang mẹ. Dù mắc bệnh nhưng người mẹ chủ quan, không áp dụng biện pháp cách ly an toàn nên đã lây bệnh cho con. Thời điểm đó, em bé mới được 14 ngày tuổi.

Khi trẻ xuất hiện các tổn thương dạng nốt phỏng ở da đầu, rồi lan ra toàn thân, liên tục có các cơn sốt 38.5 độ, kèm theo ho nhiều, thở mệt gia đình mới đưa đến viện khám. Tại bệnh viện tuyến tỉnh, trẻ được chẩn đoán viêm phổi trên bệnh nhân thủy đậu, điều trị ở bệnh viện tuyến tỉnh 4 ngày không đỡ nên tiếp tục chuyển đến Trung tâm Bệnh nhiệt đới – Bệnh viện Nhi Trung ương.

Bác sĩ Phương Thảo đang thăm khám cho trẻ mắc bệnh thủy đậu. 

Ngay sau khi tiếp nhận, các bác sĩ Trung tâm Bệnh nhiệt đới – Bệnh viện Nhi Trung ương đã thăm khám, thực hiện siêu âm, chụp X – quang phổi, xét nghiệm máu và tiến hành điều trị theo phác đồ bệnh thủy đậu. Sau 7 ngày, trẻ dần hồi phục, các nốt ban phỏng nước đã khô và đóng vảy, viêm phổi được kiểm soát.

Bệnh rất dễ lây nhiễm nhất là người chưa có miễn dịch

Bác sĩ Phương Thảo cho biết, trẻ nhỏ nhất là trẻ sơ sinh khi cơ thể còn non nớt, sức đề kháng yếu nên khi mắc thủy đậu rất dễ gặp những biến chứng khó lường, vì vậy, việc cha mẹ nhận biết được biểu hiện bệnh sớm, theo dõi dấu hiệu trở nặng để đưa con đến cơ sở y tế điều trị kịp thời là vô cùng cần thiết.

Theo bác sĩ Thảo, thủy đậu lây truyền qua đường hô hấp. Nguồn lây lớn nhất là người bị thủy đậu; người bệnh có khả năng lây cho người khác khoảng 48 giờ trước khi xuất hiện ban, trong giai đoạn phát ban (thường kéo dài 4-5 ngày), và cho đến khi ban đóng vảy. Đây là căn bệnh rất dễ lây truyền, tỷ lệ lây nhiễm lên đến 90% ở những người chưa có miễn dịch. Bệnh thường xuất hiện thành dịch ở trẻ em lứa tuổi đi học.

Các triệu chứng của bệnh bao gồm bệnh mệt mỏi, sốt từ 37,8°-39,4°C. Ban trên da xuất hiện đầu tiên trên mặt và thân, nhanh chóng lan ra tất cả các vùng khác trên cơ thể. Ban xuất hiện từng đợt liên tiếp trong 2-4 ngày; trên mỗi vùng da có thể có mặt tất cả các giai đoạn của ban – dát sẩn, phỏng nước và vảy.

Việc chăm sóc, cách ly cho trẻ khi mắc thủy đậu rất quan trọng để không lây bệnh. 

Cần biết cách tắm cho trẻ và lưu ý khi cho con bú

Với trẻ khi bị thủy đậu, việc chăm sóc đúng cách là rất quan trọng, bác sĩ Thảo khuyến cáo khi trẻ mắc thủy đậu, hoặc gia đình có người mắc thủy đậu cần phải cách ly và kiểm soát tình trạng sốt cũng như các biểu hiện kèm theo. Cụ thể:

– Khi trẻ có triệu chứng sốt, phát ban phỏng nước, gia đình nên cách ly con không tiếp xúc với mọi người xung quanh để tránh lây nhiễm. Phòng thông thoáng, sạch sẽ, có ánh nắng mặt trời.

 – Nếu trẻ sốt trên 38º5 độ, cho trẻ uống thuốc hạ sốt thành phần paracetamol 10-15mg/kg cách 4-6 giờ/ lần, kết hợp chườm ấm. Lưu ý khi chườm ấm cho trẻ thủy đậu, cần dùng nước ấm (không quá nóng) để tránh gây vỡ, bỏng rát các phỏng nước trên cơ thể.

 – Nếu con có các biểu hiện ho nhiều, khó thở, mệt mỏi, li bì cần đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám.

Đặc biệt, bác sĩ Thảo lưu ý các bậc phụ huynh cần phải vệ sinh cơ thể, chăm sóc da đúng cách. Tuyệt đối không nên kiêng tắm, kiêng nước như nhiều người vẫn truyền tai nhau. “Đây là quan niệm chưa đúng, khi trẻ mắc thủy đậu cha mẹ nên vệ sinh cơ thể, chăm sóc da đúng cách để tránh nhiễm khuẩn khiến tình trạng của trẻ càng nặng hơn”, bác sĩ Thảo cảnh báo và hướng dẫn cách vệ sinh như sau:

 – Vệ sinh mắt mũi, răng miệng nhẹ nhàng cho con hàng ngày từ 2-3 lần bằng nước muối 0,9% vì thủy đậu có thể mọc trong miệng, nếu không vệ sinh có thể gây bội nhiễm.

 – Tắm cho con bằng nước ấm đun sôi để nguội (hạn chế dùng xà phòng tránh gây viêm nhiễm khi xà phòng đọng lại ở các nốt bong tróc). Nên cho trẻ vào chậu nước, lấy tay té nước lên người nhẹ nhàng, dùng khăn xô mềm vỗ nhẹ lên các vùng da để làm sạch, không cọ xát mạnh gây vỡ nốt phỏng.

Sau khi tắm xong dùng khăn xô hoặc khăn loại chất coton dễ thấm, thấm  nhẹ nhàng toàn thân, mặc quần áo thoáng mát và có thể bôi xanh methylen, để sát khuẩn.

 –  Thường xuyên cắt móng tay cho con để trẻ không gãi mạnh làm vỡ các nốt thủy đậu, gây nhiễm trùng.

Ngoài vấn đề trên, việc bổ sung sinh dưỡng cho trẻ là rất quan trọng. Các mẹ không cho trẻ ăn kiêng, nếu trẻ đau miệng có thể cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ tiêu, uống sữa, ăn cháo. Nếu trẻ đang bú mẹ, vẫn cho con bú bình thường. Tuy nhiên, có thể vắt sữa ra bình để nhờ người khác (không bị bệnh) cho con bú.

Nếu con không chịu bú sữa bình, mẹ có thể cho bú trực tiếp, nhưng cần đeo khẩu trang và hạn chế nói chuyện với bé để tránh tình trạng dịch tiết bắn ra từ mẹ có thể gây lây nhiễm bệnh sang bé. Mẹ cũng cần lưu ý, cắt móng chân móng tay cho bé để phòng trường hợp mẹ làm vỡ nốt mụn nước của mẹ, bé tiếp xúc với dịch tiết từ mụn nước làm tăng nguy cơ lây bệnh.

Với trẻ lớn đủ tuổi tiêm vắc xin thì cần tiêm phòng đầy đủ cho trẻ.