Bố mẹ "đau đầu" vì các con cãi nhau, có 3 cách mẹ dạy con yêu thương, gia đình hòa thuận

Chắc hẳn trong gia đình có từ hai con, nhiều phụ huynh từng vô thức nói điều này: "Con là chị, phải nhường em" hay “Con làm anh lớn phải biết bảo vệ các em.” Những câu nói này, mặc dù có vẻ như mang tính giáo dục, nhưng có thể ảnh hưởng đến tâm lý và tính cách của trẻ.

Trong suy nghĩ của nhiều bậc phụ huynh, việc đứa lớn nhường nhịn, chăm sóc đứa nhỏ là điều đương nhiên. Tuy nhiên, điều này có thể tạo ra áp lực cho trẻ lớn. Khi trẻ được giao những trách nhiệm nặng nề từ sớm, cảm thấy mình phải gánh vác nhiều điều hơn mức độ chịu đựng. Vậy bố mẹ nên làm thế nào để nuôi dạy các con tốt hơn? 

Trong một gia đình có hai con, con lớn phải nhường luôn nhường nhịn em? 

Trong một gia đình có từ hai con, việc xảy ra tranh chấp là điều bình thường. Những cuộc xung đột, tranh giành đồ chơi, đồ ăn vặt hay thậm chí tranh giành sự ưu ái của bố mẹ. Điều này có thể trở thành vấn đề lớn khi trẻ cảm thấy không được công nhận hoặc yêu thương công bằng. Vì vậy, trước khi sinh con thứ hai, phụ huynh nên chuẩn bị tâm lý cho điều này và xây dựng một chiến lược nuôi dạy hợp lý.

Trong quan niệm của nhiều người, nguyên tắc “con lớn nhường con nhỏ” thường được áp dụng, dẫn đến việc trẻ nhỏ được nuông chiều hơn.

Tuy nhiên, quan niệm xã hội hiện nay đang dần thay đổi, nếu muốn nuôi dạy những đứa trẻ khỏe mạnh, độc lập và biết tôn trọng người khác, bố mẹ được khuyên nên đối xử với các con bình đẳng. Mỗi đứa trẻ là cá thể độc lập với những suy nghĩ và nhu cầu riêng, cần được khuyến khích phát triển bản thân không cảm thấy áp lực từ việc phải nhường nhịn hay gánh vác trách nhiệm.

Trong một gia đình có hai con, việc xảy ra tranh chấp là điều bình thường.

Trẻ lớn không có nghĩa là phải chiều chuộng các em một cách vô điều kiện; đồng thời, con thứ hai cũng không nên quá tuân theo mệnh lệnh của anh chị lớn.

Khi giải quyết tranh chấp giữa hai con, bố mẹ nên đề cao nguyên tắc “công bằng và lẽ phải”. Sự công bằng giúp trẻ cảm thấy được tôn trọng, xây dựng nền tảng cho mối quan hệ anh chị em tốt đẹp hơn.

Sự yêu thương và quan tâm của cha mẹ cũng cần phải được thể hiện một cách công bằng. Đừng để đứa con lớn cảm thấy mình bị phớt lờ hoặc bắt nạt vì sự xuất hiện của con thứ hai.

Nếu không cẩn thận, trẻ lớn có thể phát triển cảm giác ghen tị và bất công, dẫn đến những vấn đề tâm lý. Ngược lại, nếu con thứ hai được nuông chiều quá mức không có sự kỷ luật hoặc hướng dẫn, dễ trở nên ích kỷ, thiếu sự đồng cảm.

Vậy bố mẹ nên làm gì khi các con xảy ra xung đột?

Theo chuyên gia tâm lý, điều phù hợp nên làm bố mẹ hãy dạy trẻ hiểu rằng, mỗi người đều phải chịu trách nhiệm về hành động của mình, dù ở độ tuổi nào, chỉ cần làm sai điều gì đó, phải nhận hình phạt.

Khi các con xảy ra xung đột và tranh chấp nên để trẻ giải quyết thông qua giao tiếp, thương lượng,...

Bố mẹ nên lưu ý một số chi tiết sau.

Bình tĩnh quan sát và hiểu rõ sự thật

Khi các con xảy ra xung đột, bố mẹ nên bình tĩnh quan sát và hiểu rõ mọi chuyện từ trong ra ngoài.

Đừng vội xen vào giữa, hãy cho các con  cơ hội tự giải quyết. Điều gì sẽ xảy ra nếu trẻ có thể tự giải quyết vấn đề của mình?

Trường hợp trẻ không thể tự giải quyết và tìm đến sự giúp, lúc này hãy đưa ra hướng dẫn. Cộng với việc bình tĩnh quan sát trước có thể hỗ trợ giải quyết tranh chấp công bằng hơn.

Khi các con xảy ra xung đột và tranh chấp nên để trẻ giải quyết thông qua giao tiếp, thương lượng,...

Hãy lắng nghe ý kiến ​​của cả hai bên và khách quan

Sau khi bố mẹ can thiệp, nên cho các con thời gian để mô tả những gì đã xảy ra. Sau đó bố mẹ kiên nhẫn và lắng nghe cẩn thận lời kể của hai đứa trẻ.

Ngay cả khi trẻ thêm cường điệu hoặc bóp méo sự thật, đừng vội ngắt lời, hãy lắng nghe cẩn thận trước khi chuyển sang bước tiếp theo.

Quá trình lắng nghe và quan sát biểu cảm có thể giúp trẻ trút bỏ được cơn tức giận bên trong. 

Quy định rõ ràng, công bằng và chính đáng

Đối với những gia đình có hai con, quy tắc thực sự quan trọng vì có thể giúp tránh được nhiều tranh chấp từ gốc. Khi có một hệ thống quy định rõ ràng, các con sẽ hiểu được những gì được phép và những gì không, từ đó giảm thiểu xung đột.

Tuy nhiên, để các quy tắc này phát huy hiệu quả, bố mẹ cũng phải hành động theo quy định và làm gương.

Ví dụ, việc các con luân phiên chơi đồ chơi và không làm tổn thương nhau là nguyên tắc cơ bản mà gia đình nào cũng cần có. Điều này giúp trẻ học cách chia sẻ mà còn phát triển kỹ năng giao tiếp và tôn trọng lẫn nhau.

Nếu trẻ vi phạm các nguyên tắc này, bố mẹ cần phải phê bình nghiêm túc và áp dụng hình phạt hợp lý. Tuy nhiên, hình phạt không nên quá nặng nề mà phải mang tính giáo dục, giúp trẻ hiểu rằng việc vi phạm quy tắc có thể dẫn đến hậu quả.

Bố mẹ nên đề cao nguyên tắc “công bằng và lẽ phải”.

Tất nhiên, đối với những đứa con nhỏ, bố mẹ vẫn cần dành nhiều thời gian hơn để giáo dục và hướng dẫn, giúp trẻ hiểu tầm quan trọng của các quy tắc. Việc này có thể thực hiện thông qua các trò chơi tương tác, câu chuyện hoặc các hoạt động nhóm, nhằm tạo ra một không gian thú vị để trẻ tiếp thu kiến thức.

Ngoài ra, việc tạo ra một quy tắc cũng cần phải linh hoạt, nên điều chỉnh dựa trên từng tình huống cụ thể và sự phát triển của trẻ. Ví dụ, khi trẻ lớn hơn, các quy tắc có thể được điều chỉnh để phù hợp với khả năng tự lập và trách nhiệm. 

Khi quy tắc được thiết lập rõ ràng và nhất quán, trẻ sẽ cảm thấy an toàn hơn, phát triển những kỹ năng cần thiết để xử lý xung đột hiệu quả. Trẻ học được cách giải quyết vấn đề, thương lượng và thỏa hiệp, những kỹ năng quan trọng trong cuộc sống sau này.