Dạy trẻ lớp 1 học giỏi nhờ mẹ nắm vững 3 điểm này, con ngoan tự học không cần quát mắng

Thực tế, trẻ học lớp 1 chưa hình thành mạch não nào liên quan đến việc học. Các em cần liên tục tìm kiếm cảm xúc và khuôn mẫu để hình thành thói quen học tập và khả năng học tập chủ động.

Thùy trán trong não trẻ, nơi chịu trách nhiệm lập kế hoạch và tự chủ, vẫn chưa trưởng thành. Việc mong đợi trẻ tự lập kế hoạch, tự điều khiển và thực hiện mọi việc một cách có ý thức cũng giống như yêu cầu trẻ vừa mới tập đi chạy marathon.

Trong khi đó, thói quen là những "đường cao tốc" mà não bộ xây dựng. Ví dụ, chúng ta biết rõ đường lái xe về nhà mà không cần sử dụng hệ thống dẫn đường. Lý do là vì chúng ta đã đi tuyến đường này thường xuyên, vì vậy não bộ đã có sẵn các mạch thần kinh liên quan, cho phép nó "tự động dẫn đường". Tuy nhiên, nếu đi một tuyến đường mới, cần kích hoạt hệ thống, cho phép gửi hướng dẫn từng bước đến não bộ.

Đối với trẻ sắp vào lớp 1, việc học giống như một khu rừng nguyên sinh chưa từng bước qua. Mỗi bước đi đòi hỏi trẻ phải dọn dẹp cỏ dại, và tiến về phía trước từng chút một.

Có thể thấy, do não bộ của trẻ chưa phát triển hoàn thiện, các mạch não liên quan đến việc học tập chưa hình thành, trẻ không thể tự giác và chủ động học tập.

Vì vậy, thời điểm này bố mẹ không nên quá xem trọng điểm số, thay vào đó tập trung vào ba điểm chính, giúp con tìm thấy cảm giác học tập, tự mình tiến về phía trước.

Tạo góc học tập cố định

Khi tạo cho trẻ một nơi cụ thể để làm bài tập về nhà, não bộ sẽ thiết lập một "lối tắt" đến địa điểm đó. Bằng cách này, mỗi khi trẻ đến đó, não bộ sẽ báo tín hiệu "Đến giờ học rồi." Điều này giúp trẻ dễ dàng nhận biết thời gian và không gian học tập, cũng như thói quen tích cực.

Tất nhiên, trước khi liên kết được hình thành, vẫn cần bố mẹ nhắc nhở. Những lời nhắc nhở ban đầu có thể đóng vai trò như những mảnh ghép quan trọng, giúp trẻ xây dựng sự liên kết giữa địa điểm và hoạt động học tập. Khi trẻ bắt đầu hình thành thói quen, não bộ sẽ tự động kích hoạt cảm giác sẵn sàng khi đến khu vực học tập.

Với sự kiên trì, trẻ dần phát triển khả năng tự tổ chức và tự giác trong học tập. Sự nhất quán trong việc thiết lập địa điểm học tập giúp trẻ tập trung hơn, cảm thấy động lực.

Hơn nữa, khi trẻ quen với việc học ở một nơi nhất định, sẽ phát triển cảm giác thuộc về và an toàn trong không gian đó. Điều này có thể giúp trẻ giảm bớt lo lắng và tăng cường sự tự tin. Qua thời gian, sự kết nối này sẽ trở thành một phần tự nhiên trong thói quen hàng ngày, trẻ dễ dàng hơn trong việc tiếp thu kiến thức và phát triển tư duy độc lập.

Tạo góc học tập cố định.

Giao từng nhiệm vụ nhỏ

Với trẻ, lời dặn "làm bài tập nhanh lên" còn khó hơn cả việc dời núi. Những yêu cầu trừu tượng và áp lực có thể khiến trẻ cảm thấy choáng ngợp và dễ dàng bị phân tâm.

Nhưng nếu bố mẹ chia nhiệm vụ lớn hoàn thành bài tập về nhà thành nhiều phần nhỏ, trẻ sẽ nghĩ "Quá dễ, mình có thể hoàn thành trong một lần." Sự phân chia này tạo ra cảm giác kiểm soát và khả năng xử lý tốt hơn cho trẻ.

Ví dụ, muốn trẻ làm bài tập Tiếng Việt, bước đầu tiên là xác định đơn vị nhỏ nhất. "Chúng ta hãy tập trung nỗ lực vào việc viết mỗi dòng trong ba dòng từ mới này vào trang X của sách giáo khoa, viết hai lần cho thật gọn gàng." Thay vì nhìn vào toàn bộ bài tập và chán nản, trẻ sẽ cảm thấy như đang thực hiện một nhiệm vụ đơn giản và cụ thể.

Bước thứ hai là hoàn thành từ mới và sau đó đặt ra mục tiêu nhỏ rõ ràng tiếp theo. "Được rồi, chúng ta hãy cùng giải bài tập viết từ dựa trên phiên âm. Chỉ năm từ thôi. Khi hoàn thành, hãy nghỉ ngơi một chút." Cách tiếp cận này giúp trẻ tập trung, cảm giác thành công ngay lập tức.

Để giúp trẻ tự tin và hình thành thói quen, tôi yêu cầu con đánh dấu kiểm màu đỏ tươi vào mỗi bài tập đã hoàn thành. Mỗi lần đánh dấu không chỉ là một biểu tượng cho sự hoàn tất mà còn là một động lực tinh thần. Khi thấy khối lượng bài tập giảm đi, con cảm thấy tự hào về thành tựu của mình, và sự trì hoãn cũng giảm dần.

Hơn nữa, việc tạo ra những khoảng nghỉ ngơi giữa các nhiệm vụ nhỏ cũng giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn. Chúng sẽ biết rằng sau mỗi nỗ lực, sẽ có thời gian để thư giãn, từ đó làm tăng cường động lực và sự hứng thú với việc học. Qua thời gian, trẻ sẽ hình thành thói quen tự giác và làm việc hiệu quả hơn, trở thành những người học tập độc lập và chủ động.

Giao từng nhiệm vụ nhỏ.

Hạn chế lời phàn nàn

Chắc hẳn mỗi khi bố mẹ dạy kèm con học, thường vô thức thúc giục "Dùng cục tẩy nhẹ thôi", "Ngồi thẳng lên!", "Chữ này viết chưa đẹp, xóa đi rồi viết lại"... Những lời nhắc nhở này, dù xuất phát từ ý tốt, nhưng tạo ra căng thẳng cho trẻ.

Vậy nên, bố mẹ có thể thay đổi cách tiếp cận nhẹ nhàng hơn "Mẹ ở đây, nếu con không hiểu, con có thể hỏi." Sự hiện diện này mang lại cảm giác an toàn, giúp trẻ không cảm thấy áp lực từ những yêu cầu.

Thêm vào đó, đừng vội la mắng nếu trẻtrì hoãn. Ngay cả người lớn cũng trì hoãn khi làm những việc mình không thích, mỗi trẻ đều có nhịp điệu học tập, và việc ép làm tăng thêm căng thẳng.

Hạn chế lời phàn nàn.

Nếu trẻ mắc lỗi, đừng vội sửa "Chà, có vẻ như con vẫn chưa thành thạo dạng câu hỏi này. Hãy cùng xem thử chuyện gì đang xảy ra nhé." Cách tiếp cận này giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn, khuyến khích tự khám phá và tìm ra lỗi của mình.

Khi trẻ không còn phải ngồi đó chờ bị mắng nữa, bộ não có thể giải phóng không gian để suy nghĩ, ví dụ, cách giải quyết vấn đề này hoặc cách viết từ mới đó sao cho phù hợp với ô vuông. Những khoảng thời gian yên tĩnh này sẽ giúp trẻ có cơ hội để phát triển tư duy.

Việc tìm kiếm cảm giác học tập phù hợp cũng giống như tìm kiếm cảm giác vui chơi. Bố mẹ cần giúp trẻ cảm thấy học tập là việc có giới hạn, có thể thực hiện được, có người đồng hành và được khen ngợi.

Khi trẻ cảm thấy thoải mái và tìm được đúng phương pháp, sẽ tự khắc thích nghi mà không cần thúc ép. Sự học hỏi sẽ trở thành hành trình thú vị, trẻ tiếp thu kiến thức, khám phá bản thân, thế giới xung quanh một cách tự nhiên và vui vẻ.