Trẻ thường nói 4 câu này không phải để làm bố mẹ tức giận, mà vì đang suy sụp tinh thần

Trong những năm gần đây, sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên đã thu hút được nhiều sự chú ý. Theo nhận định từ chuyên gia, tính cách trẻ dần trở nên dễ xúc động. Hoặc là trẻ có tính khí thất thường và nổi loạn, một số khác chán nản và khép kín.

Một số nhà nghiên cứu tâm lý tin rằng, những từ mà trẻ thường nói thường phản ánh trạng thái tinh thần của trẻ.

Nếu trẻ thường xuyên nói bốn câu này, có thể đang gửi đi tín hiệu báo động.

"Con không quan tâm, sao cũng được"

Chuyên viên tư vấn tâm lý đã tiếp nhận một gia đình gồm ba người.

Trong phòng khám, bố mẹ nói chuyện không ngừng nhưng đứa trẻ vẫn im lặng. Khi được hỏi ý kiến, trẻ nói "Con không quan tâm, sao cũng được."

Khi tình hình tiến triển, chuyên gia tư vấn phát hiện ra rằng trong gia đình này, người mẹ "làm quá nhiều" và người bố "làm quá tốt".

Người mẹ quan tâm đến việc ăn uống, đi vệ sinh, vui chơi và học tập của con. Bà thậm chí còn có quyền quyết định cuối cùng về việc con đi tất nào. Đối với những vấn đề quan trọng như chọn lớp học theo sở thích, kết bạn với ai và học trường trung học nào, bố là người chịu trách nhiệm hoàn toàn.

Nói cách khác, trẻ không cần có ý tưởng riêng, và ngay cả khi có, cũng bị bố mẹ từ chối vì nhiều lý do khác nhau. Theo thời gian, câu cửa miệng của đứa trẻ trở thành "Sao cũng được". Tệ hơn nữa là đứa trẻ trông uể oải và có xu hướng tự kỷ.

Các chuyên gia tâm lý đề xuất khái niệm "nền dân chủ giả tạo" trong gia đình có vẻ hòa thuận. Theo đó, bố mẹ cho con bộc lộ ý kiến một cách dân chủ, nhưng thực tế đang ngụy trang để kiểm soát.

Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ đã công bố kết quả một cuộc khảo sát, hơn 76% thanh thiếu niên cảm thấy lo lắng do sự can thiệp quá mức của bố mẹ.

Trong số đó, 42% trẻ gặp vấn đề lâu dài về khả năng tự chối bỏ bản thân và thiếu khả năng tự đưa ra quyết định khi lớn lên. Nếu bố mẹ quá kiểm soát và theo dõi con quá chặt chẽ, bản thân họ dễ kiệt sức, đồng thời tước đi lòng dũng cảm bẩm sinh của con.

"Tất cả là lỗi của con"

Trẻ suy nghĩ quá mức và tin rằng "Tất cả là lỗi của mình" dễ rơi vào trạng thái tự trách bản thân sâu sắc.

Về bản chất, như nhà văn Alan Borderton đã nói, "Sự tự nhận thức và bản sắc của trẻ phụ thuộc vào sự đánh giá từ bố mẹ."

Không ai sinh ra đã có khả năng tự định nghĩa bản thân. Trẻ em khẳng định giá trị bản thân thông qua cha mẹ.

Nếu bố mẹ đổ lỗi, đưa ra những lời nhận xét tiêu cực, dễ khiến trẻ tin rằng mọi vấn đề đều là lỗi của mình. Theo thời gian, kiểu tự chối bỏ này khiến trẻ cảm thấy mình không xứng đáng.

Vì vậy, thay vì phàn nàn, bố mẹ nên động viên và khen ngợi con nhiều hơn.

Nếu trẻ thất bại, hãy cùng nhau tìm ra nguyên nhân và giải pháp. Hay khi trẻ thành công, hãy khen ngợi và đánh giá cao, nhằm nuôi dưỡng trái tim trẻ bằng năng lượng tích cực.

"Con ổn, không sao"

Theo nhà tâm lý học Adler, khi một người có những hành vi vấn đề, chúng ta không thể chỉ điều trị các triệu chứng mà cần giải quyết nguyên nhân gốc rễ.

Khi trẻ nói "Con ổn, không sao" nhưng thực tế đang phớt lờ và che giấu vấn đề đang gặp phải. Vì vậy, bố mẹ không muốn đẩy con vào tình huống bất lực, nên khuyến khích trẻ tìm kiếm sự hỗ trợ.

Hãy trò chuyện với trẻ mỗi ngày, hỏi thăm về sự bối rối và thông cảm cho sự nhút nhát của con. Đồng thời, truyền đến trẻ rằng bố mẹ là chỗ dựa vững chắc và con xứng đáng nhận được sự tin tưởng.

"Tin hay không thì tùy"

Nhà tâm lý học Talwar đã tiến hành một thí nghiệm nói dối. Ông tập hợp một nhóm trẻ, sau đó chia thành hai nhóm và áp dụng các mô hình kỷ luật khác nhau.

Đối với nhóm trẻ thứ nhất, nếu mắc lỗi sẽ được nhắc nhở bằng lời nói và hướng dẫn cách sửa.

Đối với nhóm trẻ thứ hai, khi mắc lỗi, hệ thống hình phạt nghiêm khắc sẽ được áp dụng.

Kết quả là, nhóm trẻ thứ hai bắt đầu nói dối để tránh bị phạt.

Theo nhà văn Keigo Higashino “Con người nói dối để che giấu sự yếu đuối bên trong, bảo vệ những thứ không thể thay thế và trốn tránh nỗi đau thoát khỏi.”

Nhìn bề ngoài, nói dối có vẻ là vấn đề về chất lượng đối với trẻ, nhưng nếu phân tích sâu hơn, sẽ thấy rằng, mỗi đứa trẻ nói dối đều có nỗi sợ hãi và lo lắng riêng. Nguyên nhân có thể từ việc trẻ lo lắng bị trách phạt, ghét bỏ...

Trẻ nói dối là sai, nhưng bố mẹ có thể tìm ra những cách hiệu quả hơn về mặt tâm lý nhằm giúp con điều chỉnh. Một trong những phương pháp hiệu quả là khuyến khích trẻ nói về những cảm xúc khi cảm thấy cần phải nói dối. Bố mẹ có thể hỏi "Tại sao con lại cảm thấy như vậy?" hoặc "Con lo lắng điều gì khi nói thật?" Điều này giúp trẻ nhận ra nguyên nhân sâu xa của hành vi nói dối, dạy trẻ cách đối mặt với cảm xúc và suy nghĩ lành mạnh.