"Làn sóng TikToker đang làm đảo lộn giá trị nghệ thuật"

"Những nghệ sĩ đích thực, lao động và cống hiến âm thầm cho nghệ thuật bằng máu và nước mắt đôi khi ít được khán giả biết đến. Trong khi đó những bạn trẻ không được đào tạo bài bản, sản phẩm không được đầu tư kỹ lưỡng, chủ yếu đi lên bằng kỹ năng, “thủ thuật” mạng xã hội để sở hữu lượng Fans lớn lại dễ dàng nổi tiếng, được các bầu show săn đón. Điều này phản ánh sự mất cân đối, loạn giá trị trong hoạt động văn hoá nghệ thuật!", chuyên gia văn hóa Ngô Hương Giang.

TikToker "xâm lấn" showbiz Việt

TikTok đang tạo ra một thế hệ hiện tượng mạng mới, và vẫn giống như thế hệ mạng của một số nền tảng trước, nhiều TikToker cũng muốn lấn sân showbiz, bước chân vào giới giải trí. Song, sự “chới với” vẫn là thực tế đang được ghi nhận.

Việc một TikToker có lượng followers (người theo dõi) lớn thông báo phát hành MV, đóng phim, thi hoa hậu… không còn là chuyện hiếm gặp. Ngoài những cái tên đầy thị phi, “nhẵn mặt” trên sóng truyền hình như Lê Bống, Trần Thanh Tâm thì hàng loạt TikToker khác như Ngô Đình Nam, CiiN, Mỹ Mỹ, Choco Trúc Phương, Luke D, Long Chun, Đạt Villa... cũng “đổi nghề” bằng cách thử sức với âm nhạc.

"Làn sóng TikToker đang làm đảo lộn giá trị nghệ thuật" - 1

Lê Bống, Phạm Thoại, Trần Thanh Tâm - loạt hot TikToker tai tiếng đang "nhẵn mặt" trên sóng truyền hình, sàn diễn thời trang...

Sẵn có thế mạnh về độ nổi tiếng trên mạng xã hội, một số sản phẩm âm nhạc của các ngôi sao mạng có độ lan tỏa rộng rãi. Các TikToker còn biết cách khuấy động sản phẩm bằng cách tạo ra những thử thách như cover ca khúc, reaction, nhảy theo MV…. Tuy nhiên, “tuổi thọ” của các MV này đều ngắn ngủi.

Một số TikToker chỉ phát hành một ca khúc rồi im ắng và không có ý định trở lại thực hiện sản phẩm âm nhạc thứ hai.

Bởi điểm dễ nhận thấy trong hầu hết ca khúc do TikToker thực hiện đều đơn giản, phần nhạc lấn át để che khuyết điểm về giọng hát yếu, thiếu kỹ thuật thanh nhạc cơ bản, không tạo được dấn ấn trong lòng công chúng.

Sự “tràn ngập” của các TikToker dễ thấy nhất ở các show truyền hình và thảm đỏ sự kiện ra mắt phim, giới thiệu MV. Nhiều người trong số họ được tung hô, “mang” ra ngoài đời thực như một nghệ sĩ chuyên nghiệp, với sự giúp sức của các đài truyền hình, phương tiện truyền thông.

Khi sự tham gia của các TikToker thúc đẩy lượng rating và tương tác trên mạng xã hội, nhiều công ty, đơn vị tổ chức đều quan tâm tới sự sống còn của chương trình, ngó lơ phản ứng của khán giả đối với các khách mời đầy tai tiếng.

"Làn sóng TikToker đang làm đảo lộn giá trị nghệ thuật" - 2

Các hot TikToker thường xuyên xuất hiện trên các show truyền hình giải trí 

Trong số những TikToker lấn sân nghệ thuật hiện nay, người có thực tài thì ít, còn ồn ào, thị phi thì có thừa. Về lâu dài, hệ quy chuẩn trước đây của một nền giải trí sẽ có nguy cơ bị phá vỡ với làn sóng TikToker chưa đủ chuyên môn và tài năng nghệ thuật. Và danh xưng nghệ sĩ phải chăng vẫn còn là chiếc áo quá cỡ với những "ngôi sao mạng"?

Arttimes.vn đã ghi nhận ý kiến của chuyên gia văn hóa Ngô Hương Giang về vấn đề này.

“Vàng – thau lẫn lộn!”

Tôi cho rằng phải tuỳ từng trường hợp mới có thể dùng được danh xưng nghệ sĩ, chứ không phải cứ nổi tiếng là có thể thành nghệ sĩ. Tôi nhớ rằng ở thế hệ 8X đời đầu như chúng tôi thì một nghệ sĩ để nổi tiếng, để thành danh là cả một sự hy sinh lớn về nghệ thuật.

Sự gian nan ấy không chỉ có khổ luyện mà đôi khi còn là sự đánh đổi rất nhiều thứ để khẳng định mình trong lòng công chúng. Từ đó có rất nhiều tác phẩm nghệ thuật trứ danh ra đời góp phần làm giàu văn hoá đất nước.

Nhưng những giá trị ấy ngày hôm nay đang trở nên xa vời, dần bị thay thế bởi một “thị trường nghệ thuật” chộp giật, sớm nở chóng tàn. Có lẽ bởi vì thế hệ Gen Z bây giờ cho rằng chỉ cần sở hữu một số lượng Fans lớn, rồi sản xuất một vài MV là họ có thể trở thành nghệ sĩ?

Không thể phủ nhận, mạng xã hội đã tạo điều kiện thuận lợi để các nghệ sĩ chân chính đến gần hơn với công chúng. Song cũng không thể phủ nhận mạng xã hội đã biến một cá nhân, một sản phẩm tầm thường cũng dễ dàng trở thành “người của công chúng”?

"Làn sóng TikToker đang làm đảo lộn giá trị nghệ thuật" - 3

Chuyên gia nghiên cứu văn hoá, đạo diễn Ngô Hương Giang (Anh là đạo diễn của chương trình truyền hình “Giải mã văn hóa”  từng được phát sóng trên VTV2). Ảnh NVCC

Tik Tok là nền tảng mạng xã hội cho phép người dùng có thể livestream hoặc sản xuất các video ngắn một cách dễ dàng, tiếp cận người dùng nhanh chóng. Điều này khác hoàn toàn khi bạn đầu tư sản xuất một MV ca nhạc tốn kém, mất rất nhiều công sức hay việc tạo ra một tác phẩm nghệ thuật kỳ công, mà phải rất lâu công chúng mới tiếp cận được.

Vì vậy cũng không khó hiểu khi ngày càng nhiều “Idol giới trẻ” lên ngôi, chiếm soái Top trending của TiK Tok, miễn là những hành vi hay sản phẩm của họ độc lạ, đón bắt được xu hướng giải trí của các cư dân mạng mà chẳng cần quan tâm quá nhiều đến giá trị hay sự ảnh hưởng tiêu cực từ những sản phẩm ấy lên xã hội.

Điều dễ thấy nhất là thang giá trị nghệ thuật sẽ bị đảo lộn. Vàng – thau sẽ lẫn lộn. Những nghệ sĩ đích thực, lao động và cống hiến âm thầm cho nghệ thuật bằng máu và nước mắt đôi khi ít được khán giả biết đến. Trong khi đó những bạn trẻ không được đào tạo bài bản, sản phẩm không được đầu tư kỹ lưỡng, chủ yếu đi lên bằng kỹ năng, “thủ thuật” mạng xã hội để sở hữu lượng Fans lớn lại dễ dàng nổi tiếng, được các bầu show săn đón. Điều này phản ánh sự mất cân đối, loạn giá trị trong hoạt động văn hoá nghệ thuật!

Khoảng cách của TikToker và nghệ sĩ còn rất xa

Tiktok hay bất cứ nền tảng mạng xã hội nào chỉ là phương tiện, công cụ để người tham gia hoạt động nghệ thuật có thể đến gần hơn với công chúng. Còn để trở thành nghệ sĩ thì Tiktoker phải thực sự là những người lao động nghệ thuật chân chính, đánh đổi tuổi trẻ, thời gian, đôi khi cả sức khoẻ cho đam mê.

Và quan trọng hơn các Tiktoker ấy phải có sản phẩm nghệ thuật chất lượng, được giới nghệ sĩ đánh giá cao, có đóng góp cho nền văn hoá văn nghệ!

"Làn sóng TikToker đang làm đảo lộn giá trị nghệ thuật" - 4

Hàng loạt TikToker "triệu followers" thử sức với âm nhạc như Luke D, Hải Đăng Doo, Choco Trúc Phương, Ngô Đình Nam - Ciin... nhưng chưa thuyết phục được công chúng về giọng hát

Sự thành danh trong bất cứ lĩnh vực nào không tự nhiên mà có. Đó là sự hy sinh, nỗ lực lao động, cống hiến mới có được. Vì vậy các Tiktoker muốn lấn sân sâu vào trong các lĩnh nghệ thuật và để được công nhận, tôi cho rằng họ cần phải hội tụ 4 yếu tố chính:

Thứ nhất, bạn phải có tài năng nghệ thuật thực sự chứ không phải từ những chiêu trò để được nổi tiếng.

Thứ hai, bạn phải được đào tạo bài bản hoặc không ngừng tự đào tạo bản thân trong lĩnh vực nghệ thuật mà mình đang lấn sân.

Thứ ba, khi đã có sự ủng hộ của công chúng thì việc giữ gìn hình ảnh và không ngừng nỗ lực lao động sáng tạo, chính là cơ sở để bạn khẳng định bản thân xứng đáng với sự yêu mến của công chúng.

Thứ tư, Tiktok là không gian ảo nhưng nghệ thuật lại là không gian thật. Nếu bạn luôn ảo tưởng với không gian mạng mà quên đi tính cạnh tranh khắc nghiệt của hoạt động nghệ thuật thì ngay lập tức bạn bị đào thải và chìm vào quên lãng.

Phạm Hằng (ghi)

Tin liên quan

Tin mới nhất

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân và Opera Vầng trăng Him Lam

Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân và Opera Vầng trăng Him Lam

Sau 8 năm kể từ ngày công diễn vở opera Lá đỏ, nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân trở lại ấn tượng với opera Vầng trăng Him Lam, tác phẩm tham gia cuộc vận động sáng tác các tác phẩm văn học nghệ thuật “Sống mãi với thời gian” giai đoạn 2022 – 2025.