Tiếp tục xây dựng nhà C3 (kỳ 5)

Quần đảo Trường Sa của Việt Nam (Kỳ 1)

Diễn biến ở Trường Sa trước sự kiện Gạc Ma (kỳ 2)

Sự kiện Gạc Ma (kỳ 3)

Chuyến công tác đặc biệt Trường Sa theo kế hoạch (kỳ 4)

Trước ngày 14/3/1988, ta đã làm 4 nhà C3 đóng giữ các "đảo chìm" Thuyền Chài vào 19/2/1987, Tiên Nữ ngày 6/2/1988, Đá Đông A ngày 8/3/1988, Đá Tây B ngày 10/3/1988.Để đóng giữ các "đảo chìm" mới và bổ sung củng cố các "đảo chìm" đã đóng giữ, phương  án được quyết định là khẩn trương lắp dựng các nhà cao chân C3.

Như vậy đến ngày 21 tháng 4 năm 1988 ta đã lắp dựng được tổng số 17 nhà C3 trên 12 bãi đá "đảo chìm" và bãi cạn đảo nổi Phan Vinh. Tính cả nhà C3 lắp dựng đầu tiên trên "đảo chìm" Thuyền Chài năm tháng 2 năm 1987 là 18 nhà C3.

Trung đoàn 83 lắp dựng 12 nhà ở các "đảo chìm": Đá Nam, Đá Thị, Tốc Tan A, Tốc Tan B, Núi Le, Đá Đông A, Đá Đông B, Đá Lát A, Đá Lát B, Thuyền Chài và hai bãi cạn đảo nổi Phan Vinh và Trường Sa Đông ( Trường Sa Đông có bãi cạn san hô rất dài, đề phòng đối phương đóng xen ké, năm 1988 ta đóng thêm 1 nhà C3 tại bãi cạn).

Trung đoàn 131 lắp dựng 2 nhà ở "đảo chìm" Đá Lớn B và Đá Lớn C.

Tiểu đoàn 1 Công binh Lữ đoàn 146 Vùng 4 lắp dựng 3 nhà trên các "đảo chìm": Đá Lớn A, Tiên Nữ, Đá Tây.

Phó đô đốc Mai Xuân Vĩnh - Nguyên Tư lệnh Hải quân đánh giá: Nhà C3 là công trình dã chiến, do các kỹ sư của Ban Công binh Vùng 4 và Phòng công binh Hải quân phối hợp thiết kế, hướng dẫn lắp dựng; Trung đoàn công binh 83, Trung đoàn công binh 131, Tiểu đoàn Công binh Lữ đoàn 146/Vùng 4 đã lắp dựng trên các "đảo chìm" và bãi cạn Phan Vinh khẩn trương trong điều kiện vô cùng khó khăn, gian khổ, nguy hiểm trước sự uy hiếp của tàu chiến đối phương. Nó là công trình dã chiến, nhưng có ý nghĩa về chiến dịch, chiến lược, có giá trị lịch sử rất sâu sắc đối với nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển đảo Trường Sa của Tổ quốc.

Nhà C1 (phải) và nhà C3 (trái) trên đảo chìm Thuyền Chài, tháng 5.1988 (Thanh niên)

Xây dựng nhà sắt

Các nhà C3 được Tư lệnh Giáp Văn Cương giao cho xây dựng để tồn tại trong 6 tháng, đáp ứng yêu cầu cấp bách đóng giữ các "đảo chìm". Sau đó các công trình chiến đấu được ưu tiên xây dựng khẩn trương tiếp theo, cần có nhà lắp dựng nhanh, độ bền dài hơn.

Để tăng cường lực lượng đóng giữ trên 12 "đảo chìm" và bãi cạn Phan Vinh với 23 điểm đóng quân, các tàu LCU và pông tông không đủ, cần có công trình tăng cường bên cạnh các nhà C3, thi công thật khẩn trương.

Tư lệnh Công binh Vũ Trọng Hà vào Cam Ranh làm việc trực tiếp với Tư lệnh Hải quân Giáp Văn Cương. Qua đề xuất, Bộ Tư lệnh Hải quân thống nhất với Bộ Tư lệnh Công binh triển khai nhà sắt C2 đưa ra lắp dựng tại các "đảo chìm" ở Trường Sa. Phòng Công trình Quốc phòng do Kỹ sư Phạm Tiến Nhượng làm chủ nhiệm đồ án thiết kế, sau đó kỹ sư Nguyễn Hữu Lập đảm nhiệm. Nhà kết cấu thép 2 tầng, tầng 1 có 16 téc chứa nước ngọt và kho, tầng 2 là nơi ở cho khoảng 1 trung đội giữ đảo, thời gian tồn tại 2 năm.

Nhà máy X49 do Giám đốc Đào Minh Châu trực tiếp điều hành khẩn trương sản xuất, trong một thời gian ngắn đã hoàn thành 10 bộ nhà sắt C2, mỗi khung nhà có trọng lượng khoảng 100 tấn sắt thép.

Cục trưởng cục kỹ thuật Binh chủng Công binh Nguyễn Quí xuống nhà máy chỉ đạo, yêu cầu lắp dựng thử để điều chỉnh, sửa chữa, tháo ra đánh dấu, đồng bộ, tổ chức vận chuyển vào Cam Ranh bàn giao cho Hải quân. Trung đoàn 83, Trung đoàn 131 và Ban Công binh Vùng 4 tiếp nhận tại ga Ba ngòi Cam Ranh, bốc từ sân ga lên ô tô chở về đơn vị vào cuối tháng 4/1988.

Phòng Công trình và Nhà máy 49/ Bộ Tư lệnh Công binh hướng dẫn, Phân đội của Lữ đoàn Công binh 229/ Bộ Tư lệnh Công binh lắp dựng thử trên bờ tại Cam Ranh, với kỹ thuật rất thành thạo. Các đơn vị Công binh Hải quân tham quan học tập, lắp dựng thử. Các cấu kiện nhà thi công chắc chắn và dễ thì công hơn nhà C3, bảo đảm an toàn nhất là khâu dựng cột chính và bố trí dầm chủ.

Quyết định đóng giữ Cô Lin và Len Đao bằng nhà sắt C2

Trước yêu cầu khẩn trương đóng giữ các "đảo chìm", Bộ Tư lệnh Công binh đã giao cho nhà máy X49 sản xuất 10 bộ nhà sắt C2 chuyển vào Cam Ranh, Bộ Tư lệnh Hải quân đã tiếp nhận. Theo đề xuất của đồng chí Mai Xuân Vĩnh - Phó tư lệnh Tham mưu trưởng, ngày 16/6/1988, Bộ tư lệnh Hải quân họp, sau khi thảo luận, Tư lệnh Giáp Văn Cương quyết định xây dựng nhà sắt C2 trên các "đảo chìm" Cô Lin và Len Đao.

Đại tá Lê Văn Thư - Chỉ huy phó Tham mưu trưởng Vùng 4, đồng chí Phạm Công Phán - Lữ đoàn trưởng Lữ đoàn 146 và đồng chí Trần Đình Dần - Trung đoàn phó Tham mưu trưởng Trung đoàn Công binh 83 được giao nhiệm vụ tổ chức đóng giữ hai nơi này. Tư lệnh Hải quân giao cho đồng chí Thư xuống trực tiếp chỉ huy Vùng 4, đồng chí Phán ra Trường Sa trực tiếp chỉ huy lực lượng của Lữ đoàn 146 khu vực cụm đảo Sinh Tồn, đồng chí Trần Đình Dần chỉ huy lực lượng của Trung đoàn Công binh 83 ra lắp dựng nhà ở Cô Lin và Len Đao.

Trung đoàn 83 tổ chức 2 khung, mỗi khung 30 người. Thiếu tá Trần Đình Dần, Trung đoàn Phó - Tham mưu trưởng chỉ huy chung.

Khung xây dựng đảo Cô Lin do đồng chí Cù Kim Tài - Phó tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 886 làm khung trưởng, đồng chí Nguyễn Bá Chiến - Đại đội trưởng Đại đội 6 làm khung phó, Kỹ sư Nguyễn Duy Thanh phụ trách kỹ thuật.

Khung xây dựng đảo Len Đao do đồng chí Nguyễn Văn Tuấn - Đại đội trưởng Đại đội 7 làm khung trưởng, đồng chí Nguyễn Văn Cần - Phó Đại đội trưởng làm khung phó, Kỹ sư Cao Đức Như phụ trách kỹ thuật. Đại uý Nguyễn Văn Thống - Tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn 887 cùng ra chỉ huy .

Quá trình chuẩn bị, thường xuyên được các đồng chí Phạm Huấn - Phó Tư lệnh phụ trách Lục quân, đồng chí Lê Văn Xuân - Phó Tư lệnh về chính trị đến thăm, kiểm tra, động viên. Trước khi lên đường, Tư lệnh Giáp Văn Cương đến giao nhiệm vụ cho Chỉ huy Trung đoàn, trực tiếp giao nhiệm vụ cho đồng chí Trần Đình Dần và nói: Chuyến này các đồng chí đi là rất nguy hiểm, có thể hy sinh, nhưng chết cũng  nhất định phải ra xây dựng nhà chốt giữ đảo. Đồng chí Trần Đình Dần hứa với Tư lệnh là sẽ quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Việc triển khai xây dựng nhà C2 trên đảo được tiến hành từng bước rất thận trọng.

Thuyền trưởng tàu HQ613 Cao Đức Tại được gọi lên, Tư lệnh Giáp Văn Cương và Phó Tư lệnh chính trị Lê Văn Xuân giao nhiệm vụ: Tàu HQ613 đưa lực lượng và 2 khung nhà ra đảo Sinh Tồn nằm ở đó. Tàu đổ bộ LCU - HQ462 ra Len Đao trước thăm dò phản ứng của Trung Quốc, nếu yên tĩnh thì HQ462 đến Sinh Tồn nhận  hàng và phân đội Công binh từ HQ613 chuyển sang sau đó đến Len Đao... Phải tuyệt đối giữ bí mật, không được để lộ kế hoạch, nếu Trung Quốc biết, là anh hoàn toàn chịu trách nhiệm.

Vào 1 giờ ngày 21/6/1988, tàu HQ613 rời quân cảng Cam Ranh hướng ra Trường Sa, hai đồng chí Trần Đình Dần và Nguyễn Văn Thống cùng hai khung xây dựng của Trung đoàn Công binh 83 và hai bộ nhà sắt C2 trên tàu. Tàu cập đảo Sinh Tồn vào 10 giờ ngày 23/6. Lúc này ở Cô Lin ta có các tàu HQ505 đã lao lên bãi cạn; HQ965, HQ462 ở Sinh Tồn Đông sẵn sàng đến Cô Lin. Tại Len Đao có tàu cá HQ706 và tàu  nhỏ HQ187.

Đại tá Lê Văn Thư trên đảo Sinh Tồn và dùng tàu HQ706 cơ động chỉ huy chung.

Đồng chí Phạm Công Phán đi trên tàu kéo HQ965 kéo tàu LCU - HQ462 trực sẵn ở Trường Sa Đông neo lại chờ thời cơ. Khi có lệnh từ Sở chỉ huy Cam Ranh, tàu HQ965 kéo tàu HQ462 về đảo Sinh Tồn cập mạn HQ613 nhận hàng và người.

Đồng chí Phạm Công Phán được lệnh dùng tàu HQ965 kéo tàu LCU HQ462 về Cô Lin. Vào 16 giờ ngày 23/6, tàu HQ462 từ Cô Lin về Sinh Tồn nhận bộ nhà sắt C2 và khung xây dựng từ HQ613, sau đó cơ động đến Len Đao tiến hành ủi lên bãi cạn, lúc 1 giờ ngày 24/6 đã vào vị trí qui định.

Tàu HQ965 do đồng chí Phán chỉ huy đến Cô Lin và Len Đao, đồng chí Trần Đình Dần cùng phối hợp đốt đuốc vào xác định vị trí xây dựng nhà sắt C2.

Theo kế hoạch, 14 giờ ngày 25/6, tàu HQ706 từ Len Đao về Sinh Tồn gặp HQ613 để nhận khung nhà C2 và phân đội công binh do đồng chí Cù Kim Tài phụ trách thi công ngay nhà C2 ở Cô Lin, do tình hình yên tĩnh nên tàu HQ613 không chuyển hàng và lực lượng sang HQ706 nữa. Lúc 17 giờ ngày 27/6, tàu HQ613 chở phân đội công binh do đồng chí Nguyễn Văn Tuấn làm khung trưởng cùng bộ nhà C2 từ đảo Sinh Tồn đi sang đảo Cô Lin.

Tàu HQ613 hạ xuồng máy và xuồng chuyển tải đưa cấu kiện và lực lượng vào tập kết tại vị trí thi công để dựng nhà ở Cô Lin.

Thiếu tá Trần Đình Dần - Trung đoàn phó, Tham mưu trưởng và Đại uý Nguyễn Văn Thống - Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 887 dùng xuồng máy luôn phiên kiểm tra, chỉ huy cả hai khung xây dựng trên 2 đảo Cô Lin và Len Đao.

 Vào 18 giờ ngày 29/6/1988, nhận lệnh của Sở chỉ huy Quân chủng, đơn vị tổ chức cắm cờ trên hai đảo và bắt đầu xây dựng. Đơn vị thi công suốt đêm dựng 8 cột liên kết bu lông với dầm thành khung nhà. Tư lệnh Giáp Văn Cương giao phải tuyệt đối bí mật, trong đêm phải dựng xong. Thực tế đêm tối đen như mực, đồng chí Trần Đình Dần vẫn phải cho đốt đuốc soi bộ đội mới lắp được bu lông dựng xong 8 cột nhà 2 tầng. Sáng sớm ngày 30/7, đồng chí Lê Văn Thư đi tàu đến kiểm tra khi đã lắp dựng xong khung nhà, điện báo cáo với Tư lệnh Giáp Văn Cương tại Sở chỉ huy Quân chủng tại Cam Ranh, nhưng tàu từ xa nhìn vào bị che khuất, báo cáo về chưa đủ 8 cột. Tư lệnh điện ra chỉ thị tiếp tục đẩy nhanh tiến độ thi công, lắp dựng đủ 8 cột ngay... Hai đội xây dựng tập trung lao động suốt ngày đêm và hai công trình được lắp dựng nhanh chóng.

Hồi 11 giờ ngày 1/7/1988, tàu chiến Trung Quốc từ đảo Gạc Ma sang khiêu khích, khi ấy hai khung nhà C2 đã dựng lên.

Cán bộ chiến sĩ của ta vẫn bình tĩnh  thực hiện đối sách, dùng loa phát đi lời khẳng định: Đây là chủ quyền của Việt Nam, yêu cầu Trung Quốc không được xâm phạm. Đồng chí Lê Văn Thư trực chỉ huy ở đảo Sinh Tồn đã phát hiện tàu chiến Trung Quốc từ Gạc Ma sang uy hiếp, đã điện báo cáo vào Sở chỉ huy Cam Ranh. Bộ đã lệnh cho Quân chủng Không quân kịp thời cho một tốp 3 máy bay Su22  của ta bay ra, lượn hai vòng trên cao quanh khu vực cụm đảo Sinh Tồn.

Hai công trình nhà sắt C2 cao 2 tầng được xây dựng đầu tiên trên hai "đảo chìm" Cô Lin và Len Đao thuộc quần đảo Trường Sa trước sự uy hiếp đe doạ của tàu chiến đối phương, thể hiện quyết tâm, ý chí, bản lĩnh rất cao từ Thường vụ Đảng ủy, Bộ tư lệnh Hải quân, Chỉ huy Vùng 4, Chỉ huy Lữ đoàn 146, Chỉ huy Trung đoàn Công binh 83 và cán bộ chiến sĩ trực tiếp thi công. Là sự phối hợp giữa lực lượng Hải quân và Không quân trong nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Lá cờ đỏ sao vàng phấp phới tung bay trên nóc các công trình khẳng định chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc nơi đây. Thật vui mừng, phấn khởi và tự hào.

(Đọc tiếp kỳ cuối)