Văn hóa là nền tảng tinh thần, nguồn lực nội sinh, động lực đột phá cho sự phát triển

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và các đại biểu dự hội nghị. Ảnh: Trần Huấn

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy cho biết, Hội nghị Tuyên dương gương điển hình tiên tiến trong lĩnh vực văn hóa toàn quốc năm 2023 là dịp để đánh giá phong trào thi đua của Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch thời gian qua; đánh giá quá trình triển khai thực hiện 6 nhiệm vụ, 4 giải pháp để xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong thời kỳ mới theo Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021.

Đồng thời cũng là dịp để biểu dương, khen thưởng, tôn vinh những gương điển hình tiêu biểu của ngành trong hoạt động tham mưu, quản lý, tổ chức, thực hiện các hoạt động văn hóa trên toàn quốc.

Tiết mục nghệ thuật đặc sắc chào mừng hội nghị.

Tôn vinh những tấm gương vươn lên để cống hiến

Nhấn mạnh về ý nghĩa của sự kiện, Ủy viên BCH Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh: Nhân kỷ niệm 78 năm Ngày truyền thống Ngành Văn hóa, chúng ta đã lựa chọn được 78 tấm gương tiêu biểu đại diện cho những bông hoa đẹp nhất trong vườn hoa ngàn việc tốt trong phong trào thi đua của ngành Văn hóa. Đây là những tấm gương bình dị mà cao quý, có nhiều đóng góp cho toàn Ngành, cho đất nước bằng những công việc cụ thể. Qua đó, lan tỏa tinh thần tích cực, "lấy cái đẹp, dẹp cái xấu".

Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ VHTTDL tuyên dương các gương điển hình tiên tiến lĩnh vực văn hóa toàn quốc năm 2023.

78 gương điển hình tiên tiến đại diện cho hàng triệu tập thể, cá nhân tiêu biểu, xuất sắc trên mọi miền của Tổ quốc, gồm những người làm công tác quản lý văn hóa các cấp; những nghệ nhân có nhiều đóng góp trong quá trình bảo tồn, phát huy giá trị di sản văn hóa của dân tộc; những người hoạt động trong những lĩnh vực văn hóa, thể dục, thể thao, có những đóng góp lớn cho cộng đồng, xã hội, là tấm gương về sự nỗ lực, tìm tòi, sáng tạo, vươn lên để cống hiến, tỏa sáng…

Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam vinh dự là một trong số 78 gương điển hình tiên tiến trong lĩnh vực văn hóa toàn quốc.

PGS. TS, Nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam đại diện Liên hiệp nhận biểu trưng, bằng khen gương điển hình tiên tiến trong lĩnh vực văn hóa toàn quốc năm 2023.

Tại hội nghị, đại diện những điển hình tiên tiến cũng đã chia sẻ kinh nghiệm, sáng tạo, cống hiến của bản thân, tập thể đóng góp cho thành tựu chung của toàn ngành.

Là một trong những diễn viên trẻ được tuyên dương tại Hội nghị, diễn viên múa Phạm Thu Hằng (Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam) chia sẻ, từ khi bước vào nghề, nữ diễn viên luôn tâm niệm nếu cháy hết mình với đam mê, nghề sẽ không phụ mình. Những tháng ngày đổ mồ hôi, thậm chí là máu trong phòng tập, Thu Hằng mong muốn mình sẽ chinh phục được những tác phẩm múa có chiều sâu, là đỉnh cao của nghệ thuật.

“Đau đớn, nước mắt trong phòng tập là động lực để tôi tiếp tục khổ luyện, có được những phút giây thăng hoa trên sân khấu và ngày càng trưởng thành hơn. Đây cũng là thông điệp tôi muốn lan toả đến các bạn trẻ, hãy cháy hết mình với đam mê, “trái ngọt” sẽ đến với những ai biết nỗ lực, phấn đấu không ngừng nghỉ”, nữ nghệ sĩ bộc bạch.

Bí thư Tỉnh uỷ Ninh Bình Đoàn Minh Huấn và Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên giáo Trung ương Lại Xuân Môn trao Bằng khen, biểu trưng cho các điển hình tiên tiến.

Được ví như “bảo tàng” sống về những điệu hát Then, đàn Tính, ở tuổi gần 80 và đã có 60 năm gắn bó với di sản vô giá của dân tộc, NNND Hoàng Thị Bích Hồng đã “thổi hồn” cho nhiều điệu hát then, đàn Tính. Bà cũng là nghệ nhân miệt mài “giữ lửa” và “truyền lửa” cho các thế hệ; trực tiếp truyền dạy những nét đẹp văn hoá, đồng thời là hồn cốt trong đời sống tinh thần của đồng bào Tày, Nùng, Thái ở những vùng núi cao, đời sống còn nhiều khó khăn.

Theo những chia sẻ của NNND Hoàng Thị Bích Hồng, có khoảng 700 học trò, em nhỏ nhất chỉ mới học lớp 3, người cao niên nhất đã 86 tuổi là những học viên đặc biệt được bà tận tình chỉ bảo. Nhiều người tiếp nối để trực tiếp trở thành những người tham gia vào công cuộc gìn giữ các giá trị văn hoá của dân tộc. Qua những buổi truyền dạy, nghệ nhân Hoàng Thị Bích Hồng rất phấn khởi khi nhận thấy người dân, nhất là lớp trẻ ngày nay đã hiểu, yêu hơn những câu hát Then, đàn Tính. Những giá trị văn hoá dân gian cũng vì thế sẽ mãi trường tồn cùng dân tộc.

Nghệ nhân nhân dân Hoàng Thị Bích Hồng - tỉnh Thái Nguyên chia sẻ tại hội nghị.

Những chia sẻ đầy cảm xúc của những điển hình tiên tiến tại Hội nghị vừa cất lên tiếng nói tâm huyết, khát vọng của đội ngũ cán bộ làm văn hoá trên mọi vùng miền đất nước; vừa tạo diễn đàn chia sẻ, truyền lửa nhiệt huyết của những “chiến sĩ trên mặt trận văn hoá”, lặng thầm mà bền bỉ. Niềm tự hào được tôn vinh cũng là động lực để các tấm gương điển hình tiếp tục phấn đấu, thực hiện phương châm: “Quyết liệt hành động - Khát vọng cống hiến”.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính trân trọng những cống hiến, đóng góp của đội ngũ những người làm công tác văn hóa trên toàn quốc; nhiệt liệt chúc mừng 78 điển hình tiên tiến và ghi nhận, biểu dương những nỗ lực và kết quả đạt được của ngành Văn hóa thời gian qua.

Thủ tướng nhấn mạnh: Những điển hình tiên tiến dù ở độ tuổi, cương vị nào, ngành nghề nào cũng đều tỏa sáng tinh thần yêu nước, trách nhiệm, nhiệt huyết, sự năng động, sáng tạo; tiêu biểu cho ý chí, nghị lực, khát vọng vươn lên, cống hiến vì sự nghiệp phát triển văn hóa, vì cộng đồng và xã hội.

Phát triển văn hóa vì sự hoàn thiện nhân cách con người

Tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, văn hóa được hình thành và phát triển trong các mối quan hệ tương tác giữa con người với tự nhiên, giữa con người với con người, giữa con người với xã hội. Văn hóa là những gì tinh túy, tinh hoa, cốt lõi nhất của dân tộc, của xã hội, của mỗi người. Văn hóa soi đường cho quốc dân đi. Văn hóa là bản sắc dân tộc, văn hóa còn là dân tộc còn. Văn hóa là nền tảng tinh thần, nguồn lực nội sinh, động lực đột phá cho sự phát triển. Văn hóa có bản sắc dân tộc sâu sắc. Văn hóa phát triển dựa trên nền tảng của khoa học, công nghệ và thực tiễn. Văn hóa phải được thụ hưởng, tạo động lực, truyền cảm hứng bởi mọi người dân.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại hội nghị.

Văn hóa Việt Nam được hình thành, gìn giữ và phát triển qua hàng nghìn năm lịch sử dựng nước và giữ nước, từ thực tiễn cuộc sống, phong tục, tập quán đặc sắc, phong phú và đa dạng của 54 dân tộc anh em, hòa quyện thành nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc Việt Nam; tạo nên tâm hồn, khí phách, bản lĩnh Việt Nam, làm rạng rỡ lịch sử vẻ vang của dân tộc.

Đảng và Nhà nước ta xác định: Văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; phát triển văn hóa, xây dựng con người vừa là mục tiêu, vừa là động lực của sự nghiệp đổi mới; phát triển văn hóa vì sự hoàn thiện nhân cách con người và xây dựng con người để phát triển văn hóa.

Thủ tướng khẳng định, Đảng, Nhà nước, Chính phủ luôn đặc biệt quan tâm, ban hành và triển khai hiệu quả nhiều chủ trương, chính sách, dành nhiều nguồn lực để xây dựng và phát triển văn hóa, bảo tồn văn hóa dân tộc, phát triển văn học nghệ thuật và nhiều lĩnh vực văn hóa khác.

Thủ tướng nhận định, trong giai đoạn phát triển mới với tình hình thế giới biến động nhanh chóng, phức tạp, khó lường; nhất là cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư tác động tới mọi mặt của đời sống xã hội, mang lại những cơ hội, vận hội mới nhưng cũng không ít thử thách đối với công tác bảo tồn, phát triển văn hóa, văn nghệ, thể thao, du lịch.

Chúng ta vui mừng, ghi nhận biết bao tấm gương cao đẹp, cống hiến cho cộng đồng, xã hội với khát vọng đóng góp xây dựng đất nước ngày càng tốt đẹp hơn. Nhưng chúng ta còn nhiều trăn trở, băn khoăn trước những hành vi “phản văn hóa”, đi ngược lại với thuần phong, mỹ tục, với giá trị Chân - Thiện - Mỹ đang tác động tiêu cực đến xã hội, nhất là đối với thế hệ trẻ, Thủ tướng phát biểu.

Tại Hội nghị, Thủ tướng đã nhấn mạnh 9 nhiệm vụ, giải pháp cho ngành Văn hoá trong thời gian tới.

Trước những cơ hội và thách thức, Thủ tướng nêu rõ, để vừa phát huy những giá trị tốt đẹp của dân tộc, vừa tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo vững chắc quốc phòng, an ninh, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch cần chung sức, đồng lòng, với quyết tâm cao, nỗ lực lớn, triển khai quyết liệt, hiệu quả 9 nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới.

Thứ nhất, quán triệt và triển khai nghiêm túc, hiệu quả các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị văn hóa toàn quốc; phải xây dựng những chương trình, kế hoạch, đề án với nhiệm vụ cụ thể, lộ trình rõ ràng, đúng người, đúng việc, đúng phương hướng của Đảng.

Thứ hai, tiếp tục đổi mới cách thức tiếp cận và tư duy quản lý, tập trung triển khai các nhiệm vụ được giao trên tinh thần tích cực, chủ động, nghiêm túc, quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo.

Thứ ba, tiếp tục rà soát, sửa đổi, bổ sung thể chế, cơ chế, chính sách phát triển văn hóa phù hợp với bối cảnh, tình hình và điều kiện thực tế Việt Nam. Tăng cường huy động, phát huy tối đa hiệu quả các nguồn lực Nhà nước và xã hội để phát triển toàn diện văn hóa, để văn hóa, con người thực sự là sức mạnh nội sinh của dân tộc.

Thứ tư, khẩn trương hoàn thiện Chương trình mục tiêu quốc gia về chấn hưng, phát triển văn hóa, xây dựng con người Việt Nam giai đoạn 2026 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Xây dựng môi trường văn hóa trong sạch, lành mạnh với trọng tâm là bảo tồn, phát huy và nhân lên các giá trị văn hóa, truyền thống quý báu của dân tộc.

Thứ năm, tạo điều kiện thuận lợi, khơi dậy mạnh mẽ sức sáng tạo của đội ngũ văn nghệ sĩ nhằm tạo ra những tác phẩm văn hóa, văn học, nghệ thuật có giá trị cao, phản ánh đầy đủ, sinh động, hấp dẫn những nét đẹp truyền thống của dân tộc và thực tiễn quá trình đổi mới của đất nước. Bảo tồn bền vững, phát huy hiệu quả những di sản văn hóa của dân tộc, gắn kết và làm động lực phát triển kinh tế, thể thao, du lịch.

Thứ sáu, phát triển mạnh mẽ hơn nữa thể thao quần chúng để vừa nâng cao sức khỏe toàn dân vừa làm tiền đề phát triển thể thao thành tích cao. Tuyển chọn, bồi dưỡng, đào tạo có trọng tâm, trọng điểm những tài năng thể thao; đẩy mạnh hợp tác công - tư trong các lĩnh vực, trong đó có thể thao thành tích cao.

Thứ bảy, thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa phục hồi và phát triển du lịch theo hướng hiện đại, hiệu quả, bền vững với nhiều sản phẩm đa dạng, hấp dẫn, tạo giá trị khác biệt, giá cả cạnh tranh dựa trên tiềm năng, thế mạnh của đất nước, con người Việt nam.

Thứ tám, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, khơi dậy tinh thần yêu nước, ý thức trách nhiệm, năng lực sáng tạo của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Kịp thời phát hiện, biểu dương, tôn vinh, khen thưởng những cá nhân, tổ chức có thành tích, các gương điển hình tiên tiến, đặc biệt là các cá nhân trực tiếp làm công tác văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao, du lịch tại các địa phương vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Thứ chín, Bác Hồ kính yêu từng nói: "cán bộ là cái gốc của mọi công việc", các cán bộ ngành văn hóa, thể thao, du lịch cần tích cực rèn luyện, trau dồi đạo đức, phẩm chất chính trị, nâng cao chuyên môn, hăng hái thi đua, trở thành tấm gương sáng, có sức ảnh hưởng, có khả năng lan tỏa, truyền cảm hứng đối với cộng đồng, xã hội.

Trân trọng cảm ơn những phát biểu tâm huyết của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng khẳng định sẽ tiếp thu những ý kiến để cụ thể hoá 9 nhiệm vụ, giải pháp mà Thủ tướng giao trong quá trình triển khai, thực hiện phong trào thi đua yêu nước của toàn ngành trong thời gian tới.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng phát biểu đáp từ.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh, toàn ngành sẽ không ngừng phấn đấu, cụ thể hoá các hành động trong phong trào thi đua yêu nước; làm sâu sắc hơn những chỉ bảo ân cần của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong bức thư gửi ngành Văn hoá nhân dịp 78 năm ngày truyền thống. Với quyết tâm cao nhất, toàn ngành sẽ nỗ lực thực hiện bằng được các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết Đại hội Đảng XIII đã đề ra về lĩnh vực văn hoá.

Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng bày tỏ mong muốn lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cấp uỷ, chính quyền địa phương tiếp tục quan tâm, sâu sát, đồng hành cùng ngành Văn hoá để thực hiện những mục tiêu chung, góp phần hiện thực hoá khát vọng xây dựng đất nước Việt Nam hùng cường.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng các đại biểu tặng hoa chúc mừng các nghệ sĩ biểu diễn tại Hội nghị.

Hội nghị Tuyên dương gương điển hình tiên tiến trong lĩnh vực văn hóa toàn quốc năm 2023 là dịp để ghi nhận những nỗ lực của ngành Văn hóa, thể thao và du lịch, khơi dậy mọi tiềm năng và nguồn lực, động lực mới, đột phá mới từ văn hóa, đóng góp cho sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước. Đây cũng chính là dịp biểu dương, nhân rộng các gương điển hình tiên tiến xuất sắc trong phong trào thi đua yêu nước được lựa chọn từ các đơn vị, địa phương; tiếp tục làm cho phong trào thi đua của ngành Văn hóa, thể thao và du lịch ngày càng phát triển về chiều sâu và chiều rộng. Thực chất là động lực thúc đẩy, nâng cao hiệu quả công tác trong thời gian tới.

Huyền Thương

Thành tựu 78 năm của ngành Văn hóa qua ngôn ngữ nghệ thuật

Tối 28/7, tại Trung tâm Nghệ thuật Âu Cơ đã diễn ra chương trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề "Giai điệu Tổ...