Bố mẹ EQ thấp tranh cãi, la hét với người khác, bố mẹ EQ cao làm điều này để dạy con giỏi

Tranh cãi gay gắt hoặc la hét với người khác trước mặt trẻ có thể để lại những tác động lâu dài và sâu sắc đến sự phát triển tâm lý của trẻ. Khi chứng kiến những xung đột này, trẻ thường cảm thấy hoang mang, dễ hình thành những khái niệm sai lệch về cách giải quyết mâu thuẫn.

Thay vì học được cách giao tiếp hiệu quả và giải quyết vấn đề một cách bình tĩnh, trẻ sẽ thấy rằng la hét và tranh cãi là cách thức chính để xử lý xung đột.

Khi trẻ sống trong một môi trường thường xuyên có sự căng thẳng và xung đột, chúng dễ dàng trở nên lo âu và thiếu an toàn. Cảm giác không ổn định này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển cảm xúc và xã hội của trẻ, trở nên nhút nhát, hoặc ngược lại, trở nên hung hãn trong cách hành xử của mình.

Trẻ có thể bắt chước hành vi này trong các mối quan hệ của riêng mình, dẫn đến những xung đột không cần thiết và thiếu kỹ năng giao tiếp.

Ảnh minh họa.

Hơn nữa, việc chứng kiến sự xung đột giữa những người lớn mà mình yêu thương có thể tạo ra cảm giác tội lỗi và chia rẽ trong tâm hồn trẻ. Trẻ có thể cảm thấy bị đặt vào tình thế phải chọn bên, điều này không chỉ gây áp lực tâm lý mà còn ảnh hưởng đến mối quan hệ với cả hai bên. 

Để bảo vệ sự phát triển tâm lý của trẻ, những người lớn cần nhận thức rõ ràng về ảnh hưởng của hành vi của mình. Thay vì để cảm xúc bùng nổ trong những lúc căng thẳng, bố mẹ và những người lớn khác nên tìm kiếm những cách thức tích cực để giải quyết mâu thuẫn, như giao tiếp cởi mở, lắng nghe và thỏa hiệp. 

Tóm lại, việc tranh cãi gay gắt hoặc la hét trước mặt trẻ dễ gây ra những tác động tiêu cực đến tâm lý, cảm xúc, cách trẻ nhìn nhận và xử lý mối quan hệ trong tương lai. Để nuôi dưỡng một thế hệ mạnh mẽ và tự tin, chuyên gia tâm lý gợi ý những cách giải quyết vấn đề hiệu quả và lành mạnh hơn.

Bố mẹ tranh cãi gay gắt, la hét với người khác trước mặt trẻ, sẽ ảnh hưởng thế nào đến hành vi, tâm lý và cảm xúc của trẻ?

Mức độ ảnh hưởng tùy vào đặc điểm tính cách, độ tuổi của mỗi trẻ. Đặc biệt, nếu bố mẹ tranh cãi gay gắt, la hét trước mặt nhau sẽ càng khủng khiếp hơn với trẻ. Vì vậy, khi bố tranh cãi gay gắt, thậm chí nói bậy, hay dùng những từ không phù hợp trong văn hóa giao tiếp sẽ tác động đầu tiên đến cảm xúc của trẻ.

Đa phần trẻ sợ hãi, nếu điều này lặp lại nhiều lần, trẻ dần trở nên chai lỳ. Đồng thời, trẻ vô thức tin rằng ''Bố mẹ làm được, nình cũng làm được'', dẫn đến việc học theo và thể hiện hành vi tương tự. 

Trong quá trình tôi tư vấn tâm lý, nhiều phụ huynh than phiền rằng con mình thường xuyên bộc lộ thái độ tức giận, nói hỗn trước mặt bố mẹ. Tuy nhiên, khi chũng ta quan sát, dễ dàng nhận ra rằng trẻ học điều đó từ cách bố mẹ tương tác với người thân, bạn bè, hàng xóm, đồng nghiệp...

Nếu trẻ đủ lớn để nhận diện việc bố mẹ đang làm sai, xu hướng chung là trẻ cảm thấy xấu hổ, bất lực, hoang mang "Bố mẹ có phải người tốt?" "Nếu bố mẹ sai, mình có nên tiếp tục nghe lời'... Lâu dần ảnh hưởng đến mối quan hệ cũng như cách bố mẹ giáo dục con.

Việc chứng kiến bố mẹ tranh cãi với người khác có tác động đến cách trẻ nhìn nhận về bố mẹ theo hướng tiêu cực không?

Đối với trẻ độ tuổi nhỏ, đa phần tin rằng bố mẹ đang làm đúng. Ví dụ, bố mẹ tranh cãi với hàng xóm, trẻ cũng có xu hướng ghét hàng xóm.

Một số trường hợp khác trẻ lo lắng, sợ hãi một ngày nào đó bản thân cũng bị quát tháo, la mắng như vậy, nhưng giai đoạn này vẫn chưa tác động tiêu cực lên trẻ. Tuy nhiên, khi trẻ lớn hơn, có đủ tư duy, nhận thức riêng thì tác động theo hướng tiêu cực càng mạnh. 

Nếu bố mẹ nhận ra hành vi của mình đang tác động xấu đến con, họ nên làm gì để cải thiện tình hình này?

Cách thiết thực nhất bố mẹ nên làm là không hành xử như vậy nữa. Tiếp theo, bố mẹ nên trò chuyện cởi mở, giải thích cho trẻ hiểu rằng ''Bố mẹ đã sai khi làm điều đó" hay "Bố mẹ cảm thấy bức xúc và đôi khi cũng gặp vấn đề về quản lý cảm xúc, hành vi trong lúc nóng giận". Đồng thời giáo dục trẻ không nên học theo, cũng như hỏi ý kiến trẻ về cách để giúp bố mẹ kiểm soát cảm xúc tốt hơn.

Làm thế nào bố mẹ có thể dạy trẻ những kỹ năng giải quyết xung đột lành mạnh thay vì để trẻ học căng thẳng từ những cuộc tranh cãi?

Thực tế, tranh cãi hay xung đột không thể tránh khỏi trong cuộc sống. Nhưng bố mẹ có thể giúp trẻ hiểu rằng, khi làm việc cùng nhau đôi khi sẽ bất đồng ý kiến, đặc biệt trong trường hợp sự khác nhau của người này làm ảnh hưởng đến người khác. 

Ví dụ, các thành viên còn lại không thể ăn cay, nhưng người mẹ thích ăn cay và đa phần nấu các món cay nồng. Sở thích của mẹ mẹ đang ảnh hưởng đến những người xung quanh, vì vậy cần giải quyết rõ ràng.

Bố mẹ cũng nên cho trẻ hiểu rằng việc la mắng, hét vào mặt người khác không phải là cách hành xử đúng đắn của người có giáo dục. Đồng thời, bố mẹ hướng dẫn trẻ cách bày tỏ suy nghĩ, cảm xúc tức giận, buồn ràu bằng lời nói. Thêm vào đó, trẻ cần học cách tôn trọng quan điểm của người đó.

Trường hợp trẻ nhận biết một số người xấu đang cố gắng làm hại mình, việc đầu tiên là khuyến khích trẻ tìm cách hạn chế tiếp xúc với những người này. Bố mẹ nên hướng dẫn trẻ cách nhận diện những tình huống không an toàn và khuyến khích trẻ nói lên cảm giác của mình. Trẻ cần hiểu rằng không có gì sai khi cảm thấy không thoải mái với ai đó và rằng việc bảo vệ bản thân là rất quan trọng.