Chúng tôi luôn chờ đón đọc thơ anh

Tôi quen biết Phạm Hồng Điệp khi anh còn là Phó Giám đốc Công ty Phá dỡ tàu cũ và Xuất khẩu phế liệu (Visdemco) thuộc Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy Việt Nam. Lúc đó cách đây tầm 20 năm, xem cách thức mà anh điều hành nhân viên thực thi nhiệm vụ, tôi kịp nhận ra rằng anh đích thị là con người của những công việc lớn. Thế rồi bẵng đi ít năm, không chỉ riêng tôi, mà nhiều người thường xuyên được gặp anh trên mặt báo với nhiều danh nghĩa. Nào là Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Hải Phòng, Giải thưởng Nhân tài Đất Việt, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Shinec (Hải Phòng)... Bạn bè quen biết, ai cũng tán dương cho ý chí, nghị lực phi thường của anh.

Bạn bè cũng là một cái duyên. Những năm gần đây, anh thường xuyên tổ chức nhiều sự kiện văn hóa tại Khu công nghiệp Nam Cầu Kiền như: Khánh thành Vườn kỷ vật - Đền thờ Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Lễ hội hoa Tuy líp hay phối hợp với Hội Liên hiệp Văn học nghệ thuật Hải Phòng tổ chức Trại sáng tác Văn học nghệ thuật về đề tài “Công nghiệp và môi trường”...

Ba tuyển tập thơ nhạc của Phạm Hồng Điệp.

Những dịp như thế, cánh văn nghệ sĩ chúng tôi lại có thêm cơ hội gần và hiểu anh hơn. Người ít gặp anh chắc khó thể biết được đằng sau khẩu khí rõ ràng, bộc trực là một tâm hồn lãng mạn đến độ tin yêu. Đôi khi trước giờ làm việc hoặc trong phút giải lao, người ta có thể bắt gặp anh ngồi trầm ngâm bên ấm trà dưới giàn phong lan xốn xang hương sắc. Anh đang thả lỏng tâm hồn, đang suy tư về một ý tưởng kinh doanh mới hay đang tìm tòi phát hiện tứ thơ? Chắc chắn chỉ có anh mới có thể trả lời chính xác. Nhưng tôi thì dám chắc rằng, không ít bài thơ của anh được khởi phát tại chính nơi này.

Thơ của Phạm Hồng Điệp đa dạng về đề tài. Từ tình yêu quê hương đất nước, con người đến gia đình, bè bạn, công việc... Tất thảy cho thấy sự phong phú tâm hồn của một doanh nhân giàu trải nghiệm. Từ Hà Giang nơi địa đầu tới Cà Mau cực nam của Tổ quốc, dường như đi đến tỉnh thành nào anh cũng có thơ (Miền Đất Việt). Điều đáng trọng là thơ anh được nhiều nhà văn viết lời cảm nhận: Kim Chuông, Vũ Trọng Thái, Đỗ Xuân Thu, Đoàn Ngọc Minh, Trần Bảo Hưng... Mỗi người một nhận xét, riêng cá nhân tôi cho rằng: Phạm Hồng Điệp đến với thơ bởi nhu cầu tự tại. Anh yêu thơ và lấy việc sáng tác thơ làm phương tiện giãi bày cho tâm hồn, cho công việc của chính mình. Bởi thế thơ anh thiên về tự sự. Cảm xúc cũng như thông điệp của mỗi bài thơ đều được phơi lên mặt chữ. Khi viết về đất nước, giọng thơ anh chắc khỏe, tin yêu: “Cánh hải âu giữa trùng dương nắng gió/ Chẳng quản bão bùng, chẳng quản sóng dâng/ Đất mẹ Việt Nam trong mạch nguồn sinh dưỡng/ tạc nên vóc hình, bản lĩnh kiên trung” (Hồn đất nước - Biển gọi em về).

Nhà thơ Đinh Thường Chủ tịch Hội Nhà văn Hải Phòng, tác giả bài viết.

Khi viết về doanh nhân tâm hồn anh cứ như thể cồn cào muôn đợt sóng: “Giữa trập trùng đại dương con tàu vang tiếng hát/ Sóng vỗ dưới thân tàu giục giã vươn xa/ Doanh nhân nay chẳng ngại những phong ba/ Đưa đất Việt vươn tầm cao mới” (Việt Nam khúc hùng ca - Biển gọi em về). Khi viết về Đại tướng Võ Nguyên Giáp, lòng anh chợt như lắng xuống, khúc triết như đã từng hứa trước Người: “Nam Cầu Kiền - Người về vườn kỷ vật/ Một khoảng trời xanh ngát cỏ hoa/ Nghe lời Người vang xa theo gió/ Gìn giữ môi trường, xây dựng kinh tế xanh” (Võ Công truyền quốc sử - Biển gọi em về). Khi viết về tuổi trẻ nhọc nhằn thơ anh toát lên vẻ hồn nhiên, trong sáng: “Ta về tắm lại bến sông xưa/ Ngủ dưới trời sao mát gió đưa/ Bên hiên tỏa mát thơm hương mộc/ Ngõ trúc la đà bóng trăng xưa” (Bến xưa - Cánh đồng tuổi thơ); “Ta là người chiến sĩ/ Kiêu hãnh và tự hào/ Ngôi sao trên vai áo/ Soi tỏ đường ta đi” (Tự hào chiến sĩ - Cánh đồng tuổi thơ)...

Có một điều người đọc cũng có thể dễ nhận ra trong thơ Phạm Hồng Điệp. Bất kể khi viết về những vấn đề có hơi hướng chung, hay khi đề cập tới nỗi niềm riêng tư, anh thường sử dụng những ngôn từ vốn thuộc về biển cả: sóng gió, bão bùng, trùng dương,... Điều đó thực dễ hiểu bởi anh được sinh ra, lớn lên bên bờ biển cả và hiện đang đảm nhiệm trọng trách doanh nhân mang “khát vọng bay lên”: “Kìa những con sóng ngoài trùng khơi/ Cuộn sôi từ lòng biển/ Dịu dàng như những áng mây trắng vượt trời xa/ Từ ước vọng bay lên/ Doanh nhân Việt Nam nuôi khát vọng vươn cao/ Cùng đất nước vững vàng” (Vươn cao khát vọng Việt - Biển gọi em về); “Gọi tên em theo sóng dài, biển rộng/ Nhờ gió chiều xao động, tiếng du dương/ Em nghe không? Dù xa cách dặm trường/ Anh vẫn đợi và nhớ thương em mãi” (Bên bờ sóng vỗ - Biển gọi em về)...

Ở Hải Phòng có khá nhiều doanh nhân làm thơ. Điểm chung của họ là yêu thơ và đến với thơ, luôn sẵn lòng tạo ra sân chơi cho những người cùng sở thích. Song có một điều khiến Phạm Hồng Điệp thuộc về số ít. Với hàng trăm bài thơ được in thành sách hoặc phát trên đài, anh vẫn khiêm tốn một cách bộc trực từ chối danh hiệu nhà thơ: “Phạm Hồng Điệp không phải nhà thơ, cũng không nuôi ước mơ làm thi sĩ. Phạm Hồng Điệp chỉ là người yêu thơ dạo chơi giữa vườn thơ với trái tim yêu đời, yêu người”.

Thông thường những người làm công tác phê bình văn học thường dùng lý luận được trang bị quy chiếu vào tác phẩm để đưa ra nhận xét, đánh giá, khen chê. Còn ở đây, chúng tôi yêu quý Phạm Hồng Điệp mà viết. Dù sao tôi và Phạm Hồng Điệp cũng đã từng phục vụ trong lực lượng Biên phòng nên dễ bề cảm thông, chia sẻ. Vì thế tôi viết bằng sự nhìn nhận tác giả trong đời thường, trong dư luận xã hội và qua chính tác phẩm của anh. Nếu có ai hỏi rằng tôi thích những bài thơ nào của Phạm Hồng Điệp? Xin trả lời ngay rằng: Tôi thích những bài thơ anh viết bằng thể tự do. Bởi những tác phẩm ấy mới thực là “cái tạng” thơ của anh. Bỏ qua sự mộc mạc, người ta có thể chạm tới sự phóng khoáng của một tâm hồn thơ giàu trải nghiệm...

Với người làm giàu, coi trọng văn hóa văn nghệ như Phạm Hồng Điệp thì nghị lực, tầm nhìn mới là điều đáng bàn. Ở thời điểm này người ta hay nói đến “kinh tế xanh”, “phát triển bền vững”... và nó đã thực sự trở thành xu hướng phát triển của thành phố và đất nước. Chúng ta phải ghi nhận ở Phạm Hồng Điệp ở việc nắm bắt xu hướng làm giàu.

Mừng cho sự phát triển của Công ty Shinec, mừng Phạm Hồng Điệp có thêm ba tập sách mới. Như bao người bạn chân thành khác, chúng tôi luôn chờ đón đọc thơ anh.

Đinh Thường

Phạm Hồng Điệp - Một người truyền cảm hứng

Gần hai mươi năm trước, vào tháng 9/2004, trong một bài viết về CCB – Doanh nhân Phạm Hồng Điệp, tôi đã có đoạn kết...