Giáo dục và Đào tạo Nghệ An với văn hóa chất lượng
Tại lễ trao giải sáng tạo khoa học và công nghệ năm 2023 của UBND tỉnh Nghệ An tổ chức tại thành phố Vinh vào tối ngày 13/10/2023, công trình khoa học “Giải pháp đảm bảo chất lượng trong các cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Nghệ An” do GS. TS Thái Văn Thành - Giám đốc Sở GD&ĐT Nghệ An chủ trì cùng các Phó Giám đốc sở, Chánh văn phòng và Trưởng các phòng chuyên môn của Sở thực hiện đã được trao giải đặc biệt. Nhân sự kiện này, chúng tôi đã có cuộc trao đổi ngắn với GS, TS Thái Văn Thành và một số thành viên tham gia nghiên cứu để tìm hiểu rõ hơn về công trình về các nội dung sau: Mục tiêu hướng tới; các giải pháp mà Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An đã thực hiện; kết quả bước đầu đã đạt được của đề tài về việc xác lập văn hóa chất lượng trong các trường phổ thông ở Nghệ An. Sau đây là lược ghi của chúng tôi về các cuộc trao đổi trên.
GS. TS Thái Văn Thành - GĐ Sở GD&ĐT Nghệ An, Ủy viên Hội đồng Giáo dục quốc gia, Đại biểu quốc hội.
Công trình khoa học Giải pháp đảm bảo chất lượng trong các cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Nghệ An bắt đầu được triển khai tại tất cả các cơ sở giáo dục phổ thông ở Nghệ An từ năm học 2019-2020 cho đến tháng 2/2023.
Lý do và mục tiêu hướng tới của công trình Chất lượng giáo dục luôn là vấn đề quan tâm hàng đầu của toàn xã hội vì tầm quan trọng của nó đối với sự nghiệp phát triển đất nước. Đối với các trường phổ thông nói riêng, các cơ sở giáo dục nói chung hiện nay, phấn đấu nâng cao chất lượng giáo dục luôn được xem là nhiệm vụ quan trọng.
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay, chất lượng giáo dục không chỉ đơn thuần đạt các chuẩn mực quốc gia mà phải tiến tới đạt các chuẩn mực trong khu vực và trên thế giới. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8, Ban Chấp hành Trung ương khóa XI đã xác định, mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo của nước ta là: “Tạo chuyển biến căn bản, mạnh mẽ về chất lượng, hiệu quả GD&ĐT; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân”.
GS TS Thái Văn Thành tại diễn đàn của Quốc hội
Ở Nghệ An, sau hơn 30 năm đổi mới, đặc biệt từ sau khi có Nghị quyết 29 về "Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo" và triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018, hệ thống giáo dục phổ thông đã có sự phát triển rõ rệt về quy mô, đa dạng về loại hình trường lớp và hình thức, phương pháp dạy học, quản lý; bước đầu điều chỉnh cơ cấu hệ thống, cải tiến chương trình, quy trình giáo dục, giảng dạy, quản lý; chất lượng giáo dục phổ thông cả đại trà và mũi nhọn được nâng lên, đặc biệt là chất lượng mũi nhọn luôn nằm trong tốp dẫn đầu cả nước; đã cung cấp nguồn lao động chủ yếu có trình độ phục vụ sự nghiệp phát triển kinh tế -xã hội, quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa, bảo đảm an ninh quốc phòng và hội nhập quốc tế.
Tuy vậy, bên cạnh những thành tựu nổi bật nói trên, hạn chế lớn nhất của giáo dục phổ thông ở Nghệ An trong những năm vừa qua đó là quy hoạch mạng lưới ở một số địa phương chưa phù hợp, nhất là ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi; cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục; chất lượng giáo dục toàn diện chưa cao; trình độ ngoại ngữ của học sinh Nghệ An còn thấp so với mặt bằng chung cả nước; chưa đưa ra được các mô hình giáo dục phù hợp giúp học sinh Nghệ An tiếp cận nhanh với xu thế hội nhập thế giới và khu vực. Chất lượng mũi nhọn luôn nằm trong tốp dẫn đầu nhưng chất lượng đại trà nằm ở nửa sau của cả nước.
Ông Thái Thanh Quý - Bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nghệ An trao tặng huân chương Lao động hạng Nhì cho GS TS Thái Văn Thành (Người đứng ngoài cùng bên trái)
Một trong những nguyên nhân dẫn đến những yếu kém, bất cập làm cho chất lượng giáo dục toàn diện và ngoại ngữ của các trường phổ thông chưa cao, đặc biệt là chất lượng giáo dục vùng dân tộc, miền núi còn nhiều chênh lệch là do công tác đảm bảo chất lượng trong các nhà trường còn chưa được quan tâm đúng mức, nhất là chưa đề xuất và thực hiện được các giải pháp có cơ sở khoa học, các mô hình để đảm bảo chất lượng trong các cơ sở giáo dục phổ thông.
Từ những lý do trên, trong 3 năm vừa qua đề tài: Giải pháp đảm bảo chất lượng trong các cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Nghệ An được chúng tôi nghiên cứu, triển khai là cần thiết, có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc và mang lại hiệu quả thiết thực, làm thay đổi tích cực về chất lượng giáo dục phổ thông trong toàn tỉnh.
Giải pháp thực hiện
Nhóm giải pháp thứ nhất: Tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về công tác đảm bảo chất lượng trong các cơ sở giáo dục phổ thông.
Nhóm giải pháp này nhằm giúp cho cán bộ quản lý, giáo viên, chuyên viên, nhân viên và học sinh về nhận thức được sự cần thiết phải đảm bảo chất lượng trong các cơ sở giáo dục phổ thông. Khắc phục những nhận thức chưa đúng đắn, chưa đầy đủ về hoạt động đảm bảo chất lượng. Đưa vấn đề đảm bảo chất lượng vào chiến lược phát triển của nhà trường. Hình thành văn hóa chất lượng trong các cơ sở giáo dục phổ thông.
Nhóm giải pháp thứ 2: Nghiên cứu xây dựng và triển khai mô hình đảm bảo chất lượng trong các cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Xác định chuẩn đầu ra của chương trình giáo dục. Đảm bảo chất lượng hoạt động học tập của học sinh. Đảm bảo chất lượng dạy học của giáo viên.
Nhóm giải pháp thứ 3: Chủ động, sáng tạo triển khai các mô hình, đồng thời tích cực tham mưu HĐND và UBND tỉnh ban hành nhiều nghị quyết, đề án, kế hoạch, các chủ trương để tạo cơ sở pháp lý chỉ đạo nâng cao chất lượng trong các cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Đó là các quyết định quan trong sau: Quyết định về việc phê duyệt đề án “Nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ trong các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh Nghệ An, giai đoạn 2020-2025, định hướng đến năm 2030”. Quyết định về việc phê duyệt kế hoạch phát triển sự nghiệp giáo dục, năm học 2020-2021 bổ sung tăng thêm chỉ tiêu tuyển sinh vào Trường THPT chuyên Phan Bội Châu và Trường THPT Huỳnh Kháng mỗi trường thêm 1 lớp 10 chuyên tiếng Anh. Những năm sau, đã tham mưu mở rộng quy mô tuyển sinh vào trường THPT Chuyên Phan Bội Châu và các trường THPT, THCS trọng điểm, trường ở vùng thuận lợi, ở các huyện bằng hình thức tuyển sinh các đối tượng học sinh có chứng chỉ tiếng Anh quốc tế….
GS. TS Thái Văn Thành - Giám đốc Sở GD&ĐT Nghệ An phát biểu tổng kết tại Hội thi giáo viên chủ nhiệm giỏi của tỉnh Nghệ An.
Mặt khác, được sự cho phép của UBND tỉnh, Sở đã tổ chức Lễ ký kết hợp tác với Viện Khảo thí Giáo dục Hoa Kỳ - ETS và Tập đoàn Certiport-Pearson Vue và một số tổ chức quốc tế khác để dạy học tiếng Anh tăng cường trong các nhà trường và tổ chức thi, khảo sát cấp chứng chỉ quốc tế cho học sinh toàn tỉnh tại thành phố Vinh và bồi dưỡng, cập nhật kiến thức cho giáo viên dạy ngoại ngữ.
Đặc biệt để thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế, đã tham mưu xây dựng các mô hình trường học tiếp cận trình độ khu vực và thế giới để UBND tỉnh ban hành các Quyết định về: Kế hoạch về triển khai thí điểm xây dựng các trường trung học trọng điểm, chất lượng cao trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2019- 2023. Quyết định phê duyệt đề án “Thí điểm xây dựng trường mầm non, phổ thông tiên tiến theo xu thế hội nhập quốc tế trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021-2030”.
Nghị quyết và quy định quan trọng: Nghị quyết về nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030.020; Quyết định của UBND tỉnh phê duyệt Chiến lược phát triển bền vững giáo dục và đào tạo tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045...
Đưa ra nhiều giải pháp thúc đẩy giáo dục miền núi, dân tộc: Trong 3 năm qua, ngoài việc triển khai các văn bản của Chính phủ, Bộ GDĐT, của UBND tỉnh, Sở GD&ĐT đã chủ động, sáng tạo tham mưu UBND tỉnh ban hành Quyết định 2124/QĐ-UBND ngày 22/7/2022 phê duyệt Chiến lược phát triển bền vững giáo dục và đào tạo tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó nêu rõ chiến lược phát triển bền vững giáo dục vùng miền núi, dân tộc; Quyết định số 1619/QĐ-UBND ngày 9/6/2022 phê duyệt Đề án vận động nguồn lực xã hội hỗ trợ các trường phổ thông có học sinh dân tộc nội trú, dân tộc bán trú trên địa bàn tỉnh Nghệ An.
Mặt khác, kể từ năm học 2019-2020, Sở đã phối hợp với Công đoàn Giáo dục Nghệ An phát động phong trào "Phòng giúp phòng", "Trường giúp trường", "Tổ bộ môn giúp tổ bộ môn" giữa các đơn vị ở vùng thuận lợi, có truyền thống dạy học tốt, giúp đỡ các đơn vị ở miền núi cao. Với những giải pháp quyết liệt này đã góp phần nâng cao hiệu quả công tác chỉ đạo quản lý, quản trị dạy học, góp phần cải tiến rõ nét chất lượng giáo dục vùng miền núi, dân tộc.
Nhóm giải pháp thứ tư: Chú trọng công tác tập huấn, kiểm tra, đánh giá và thực hiện việc khen thưởng, phê bình, xếp loại thi đua các đơn vị trong việc triển khai công tác đảm bảo chất lượng…
Kết quả bước đầu đã đạt được của công trình khoa học Giải pháp đảm bảo chất lượng trong các cơ sở giáo dục phổ thông trên địa bàn tỉnh Nghệ An
Sở Giáo dục và Đào tạo Nghệ An đã tham mưu để Tỉnh ủy, UBND, HĐND tỉnh ban hành nhiều chủ trương, nghị quyết cho việc nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo cho các trường phổ thông.
Lần đầu tiên đã đưa ra được mô hình đảm bảo chất lượng giáo dục phổ thông trong cả nước được Bộ Giáo dục và Đào tạo đánh giá cao và nhân rộng trong toàn quốc.
Đã có 7 bài báo được công bố trên các báo và tạp chí chuyên ngành, trong đó có 2 bài được đăng tải trên các tạp chí có uy tín của quốc tế, qua đó phổ biến giải pháp đảm bảo chất lượng giáo dục phổ thông không chỉ trong nước mà cả trên thế giới.
Chất lượng giáo dục mũi nhọn luôn nằm trong tốp dẫn đầu cả nước. Chất lượng giáo dục đại trà được nâng lên đáng kể. Chất lượng dạy học ngoại ngữ đã có sự chuyển biến rất tích cực.
Xây dựng và thực hành hiệu quả văn hóa ứng xử trong nhà trường, trong đó vấn đề văn hóa chất lượng rất được CB, GV, NV và HS quan tâm thực hiện.
Hệ thống mạng lưới các trường phổ thông ở các huyện miền núi bước đầu đã được sắp xếp lại. Sau 3 năm triển khai, nhiều mô hình như mô hình trường trọng điểm chất lượng cao, mô hình dạy học tăng cường tiếng Anh, mô hình trường tiên tiến theo xu thế hội nhập quốc tế, mô hình đảm bảo chất lượng, mô hình phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội và nhiều mô hình, giải pháp khác được thực hiện tạo sự quan tâm thật sự không chỉ của phụ huynh, học sinh mà cả toàn xã hội làm thay đổi hẳn bộ mặt giáo dục của tỉnh nhà, thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, góp phần tích cực trong việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, từng bước đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, thực sự góp phần thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Nghệ An lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2020 - 2025.
Bộ Giáo dục và Đào tạo đánh giá rất cao các giải pháp của Nghệ An nên đã đề nghị Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo báo cáo tại nhiều hội nghị, hội thảo toàn quốc để phổ biến kinh nghiệm. Hiện nay Bộ Giáo dục và Đào tạo đang giao các Vụ, Cục của Bộ nghiên cứu để ban hành văn bản chỉ đạo triển khai rộng rãi trên toàn quốc trong thời gian tới những giải pháp mà công trình đã đưa ra.
Nhiều tỉnh như Thanh Hóa, Sơn La, Lào Cai, Đắc Nông, Gia Lai, Hà Nam... đã tổ chức các đoàn đến tham quan, học tập mô hình của Nghệ An.
Sự nghiệp Giáo dục cách mạng xã Đồng Minh (huyện Vĩnh Bảo-Thành phố Hải Phòng) bắt đầu đặt nền móng từ năm 1948....
Bình luận
