Khối tài sản “khủng” của quan chức và cần có chế tài minh bạch

Ai cũng biết rất rõ tiền lương của cán bộ, công chức giới hạn thế nào. Dù là cán bộ cao cấp thì, nếu thu nhập từ lương, giỏi lắm chỉ đủ sống cho bản thân, một phần chi tiêu cho đời sống gia đình, nuôi con ăn học ở mức tùng tiệm. Lương của Bộ trưởng nếu không dùng vào việc gì thì phải dành dụm 120 năm mới có thể xây được biệt thự trị giá 30 tỷ đồng. Và, muốn cho một đứa con đi du học ở Mỹ thì lương của hàm Thứ trưởng không chi tiêu gì, phải tích cóp trong 20-25 năm.

Ảnh minh họa

Vậy mà có những quan chức sở hữu biệt thự 50 tỷ đến 100 tỷ đồng, có gia đình sở hữu 5-7 biệt thự (vợ, con, bố mẹ đứng tên), một số người có 1-3 con đẻ (thậm chí con dâu, con rể) cho sang Mỹ, Anh học... So sánh như thế có vẻ “khập khiễng”, nhưng đó là hiện nay “một bộ phận không nhỏ” các quan chức trong bộ máy hành chính các cấp giàu nhanh, có khối tài sản “khủng”, nguồn gốc số tài sản đó của không ít người là do tham nhũng, tham ô, nhận hối lộ mới giàu kinh khủng như thế!...

Cách đây gần 10 năm, báo chí rộ lên khối tài sản “lộ thiên” của 2 ông Cựu Thanh tra Chính phủ là Trần Văn Truyền, Nguyễn Phong Tranh và ông Phó Tổng Ngô Văn Khánh,v.v… Thế nhưng ông Truyền chỉ bị cảnh cáo còn các ông khác chỉ “được nhắc nhở”, rồi tiếp tục đảm nhiệm chức vụ, tiếp tục có nhiều tài sản nữa và hạ cánh an toàn.

Mới đây, ông Chủ tịch UBND thành phố Hạ Long (Quảng Ninh) Phạm Hồng Hà (chỉ là người đứng đầu cấp huyện) sau khi bị khởi tố bị can, phát hiện có khối tài sản hàng trăm tỉ đồng,. nNgoài căn biệt thự trị giá gần 100 tỉ ông còn có 4 chiếc xe sang tổng trị giá hơn 20 tỷ đồng. Người ta đồn rằng, ở Đồng Nai hai ông Trần Đình Thành (cựu Bí thư Tỉnh uỷ), Đinh Bắc Thái (cựu Chủ tịch UBND tỉnh) có khối tài sản hàng nghìn tỷ đồng, trong đó có nhiều bất động sản.

Điều đó chắc không ngoa vì chỉ riêng cái dự án Bệnh viện đa khoa mỗi ông đã nhận hối lộ của Nguyễn Thị Thanh Nhàn (Giám đốc Công ty AIC) 14,5 tỷ đồng. Trong những năm hai ông đứng đầu địa phương này, hàng loạt dự án nhóm A, nhóm B sử dụng ngân sách và hàng trăm doanh nghiệp tư nhân đến đầu tư. Có cán bộ chỉ là cấp vụ nhưng đã sở hữu khối tài sản hàng trăm tỉ đồng,v.v…

Người dân rất bức xúc khi thấy biệt phủ khổng lồ của ông Phạm Sỹ Quý, cựu giám đốc Sở Tài nguyên và& Môi trường tỉnh Yên Bái; cũng như dinh thự của nhiều cán bộ cao cấp ở hầu khắp cấp tỉnh, điển hình như ở Thủ đô Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Lào Cai, Thanh Hoá, Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Hải Dương, Thái Nguyên, Hải Phòng, Đồng Nai, Bình Thuận, v.v…

Trong việc kê biên tài sản của Cựu Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung có 3 căn nhà lớn, nhiều đất tại trung tâm thành phố. Có ông quan luân chuyển từ tỉnh về trung ương, lúc đầu vợ chồng ở nhà công vụ, dần dà chỉ trong một khoá ông đã sở hữu 2 biệt thự, 4 căn hộ chung cư hạng 5 sao, vài lô đất trong dự án. Nếu vào trong tòa dinh thự của họ, sẽ không khỏi “hoa mắt” bởi nội thất hoành tráng như “cung vua phủ chúa ngày xưa”.

Biệt thự và mấy căn hộ chung cư có cái mua giá rẻ, có cái là quà biếu của doanh nghiệp. Thực hư không rõ nhưng ai cũng biết những tài sản “khủng” kia ở đâu mà có? Khi cơ quan chức năng yêu cầu giải trình nguồn gốc tài sản, một vài  quan chức phân bua dối trá răng, là do công sức “lao động thối cả móng tay”, là từ “buôn chổi đót”, từ “mò cua bắt ốc”, “nuôi lợn”v.v…

Một số quan chức “tích cóp” tiền mặt, ngoại tệ, vàng, kim cương trong két sắt, tủ tài liệu riêng. Ở tỉnh Kon Tum, tháng 1/2013 ông Đặng Xuân Thọ (Giám đốc Sở Tài chính tỉnh), vợ là bà Trần Thị Xuân Lan (Trưởng phòng Tổ chức cục Thuế tỉnh Gia Lai) trong khi đi du lịch, kẻ trộm vào nhà lấy gọn 1 va-li vàng ở dưới gầm giường, gồm nhiều thỏi vàng miếng, nhẫn, bông tai, lắc tay, dây chuyền vàng trị giá 2,792 tỉ đồng. Ở TP Hồ Chí Minh, ngày 8/8/2014 ông Đào Anh Kiệt, giám đốc Sở Tài nguyên và& Môi trường bị mất trộm 1,6 tỉ đồng tại phòng làm việc.

Ngày 5/12/2011 ông Trương Công Chiến (Chi cục Thuế quận Bình Tân, TP Hồ Chí Minh) và vợ là Phạm Thị Thanh Loan (Kế toán trưởng Trung tâm dạy nghề huyện Bình Chánh) bị đạo chích lấy đi 12 sổ tiết kiệm, 6.000 USD, 10 lượng vàng SJC, tổng trị giá 6 tỷ đồng. Ở tỉnh Thanh Hoá cách đây 6 năm cũng xảy ra vụ trộm đêm. Kẻ gian cậy tủ phòng làm việc của một cán bộ lấy đi nhiều tỉ đồng.  Ngày 7/5/2014, Công an tỉnh Bắc Kạn bắt 3 tên trộm 40.000 USD, 5 lượng vàng SJC, 1 lắc tay, đôi nhẫn cưới và 100 triệu đồng của ông Lăng Văn Hoà, giám đốc Sở Giao thông vận tải.

Tại TP Đà Nẵng, một nhóm đạo chích trích trong nhiều năm chỉ nhằm trộm cắp nhà các quan chức. Chúng tiến hành trót lọt 36 vụ với số tài sản nhiều chục tỉ đồng, trong đódó có nhà ông Nguyễn Thanh Quang, cựu giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thônNN&PTNT, ông Hoàng Dương Việt Anh, con trai cựu Chủ tịch UBND thành phố. Ngày 25/6/2017 kẻ gian đột nhập nhà bà Trần Thị Anh Đào, cán bộ Văn phòngphong UBND tỉnh Nghệ An (chồng là cảnhCánh sát giao thông) lấy đi 57 lượng vàng, 60 triệu đồng tiền mặt. Trên thực tế còn nhiều quan chức khác bị mất trộm tài sản nhưng vì “uy tín” “ nên “ngậm tăm” không khai báo.

Ảnh minh họa

Trước đây, Chủ tịch Hồ Chí Minh và đội ngũ cán bộ cấp cao thân cận của Người đều rất trong sáng, liêm khiết, chỉ ở nhà công vụ và hầu như không có tài sản riêng như các bậc tôn kính: Tôn Đức Thắng, Nguyễn Lương Bằng, Trường Chinh, Phạm Văn Đồng, Võ Nguyên Giáp, Hoàng Quốc Việt,v.v… Tổng Bí thư Trường Chinh khi qua đời duy nhất có một sổ tiết kiệm giá trị tương đương vài bốn chục triệu đồng bây giờ là tiền nhuận bút viết báo. Thủ tướng Phạm Văn Đồng khi cưới con trai không mua nổi chiếc nhẫn vàng tặng con dâu. Đại tướng Võ Nguyên Giáp cũng không có tài sản riêng gì đáng kể cho các con. Ông có rất nhiều kỉ vật, quà lưu niệm được thế giới, trong nước biếu, tặng nhưng không giao cho tổ chức nào, hoặc chia cho con cháu. Tất cả được cất giữ để trưng bày nhà lưu niệm hay bảo tàng Võ Nguyên Giáp sau này,v.v…

Theo luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 và Nghị định 130/2020/?NĐ-CP của Chính phủ quy định việc kê khai tài sản áp dụng đối với cán bộ, công chức thì chỉ phải kê khai tài sản của bản thân, ( vợ hoặc chồng), con chưa thành niên. Sự bất cập này khiến người ta chuyển cho các con đã lập thân, người nhà (bố mẹ, vợ, anh em, họ hàng) thậm chí bạn bè đứng tên tài sản. Có những ông lớn sở hữu 4 - 5 biệt thự nhưng mang tên vợ, con trai, con gái, con dâu, con rể. Nhiều trường hợp chuyển tài sản ra nước ngoài,v.v…

Xem ra, hàng trăm nghìn lượt cán bộ, công chức kê khai tài sản hàng năm chỉ là hình thức. Mười năm qua, công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực giành nhiều kết quả quan trọng song vấn đề kê khai tài sản và kiểm tra, giám sát, thu hồi tài sản bị chiếm đoạt còn những khoảng trống lớn. Hàng trăm nghìn lượt cán bộ, công chức, viên chức kê khai tài sản hằng năm chỉ phát hiện 10 trường hợp kê khai không trung thực.  Luật cũng  chưa luật hóa tội làm giàu bất chính, chưa có chế tài xử lý tài sản bất minh, tài sản không kê khai, không giải trình được nguồn gốc hợp pháp như ở một số quốc gia tiên tiến, chống tham nhũng đạt hiệu quả cao.

Từ đó, Luật Phòng, chống tham nhũng cần bổ sung những nội dung quan trọng là cùng với việc kê khai tài sản phải có sự kiểm tra, giám sát chặt chẽ của tổ chức và nhânNhân dân, niêm yết công khai tài sản cho người dân biết, phát hiện, tố giác. Đồng thời, quan chức phải giải trình nguồn gốc tài sản gia tăng. Cũng cần kiểm tra tài sản của người thân quan chức (vợ, chồng, bố mẹ, con cháu, người thân). Cần có chế tài kê biên, thu hồi những tài sản bất minh, tài sản không rõ nguồn gốc, nguồn tiền chuyển ra nước ngoài,v.v…

(*) Hội nghị đại biểu toàn quốc của Đảng giữa nhiệm kỳ khóa VII (từ 20-25/01/1994) xác định 4 nguy cơ, thách thức lớn: Tụt hậu xa về kinh tế; Chệch hướng XHCN; Tham nhũng và các tệ nạn xã hội; “Diễn biến hoà bình” của các thế lực thù địch.

Kim Quốc Hoa

Văn hóa gia đình và những giá trị nhân văn bền vững

Văn hóa gia đình là những giá trị chân chính về đạo đức, nhân phẩm, khuôn mẫu, nghi thức, lễ nghĩa và những giá trị...