Đẩy mạnh quảng bá, thu hút đầu tư quốc tế để phát triển công nghiệp điện ảnh Việt Nam

Hội thảo có sự tham dự của: Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm; Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương Nguyễn Thế Kỷ; Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông…

Hội thảo còn có sự tham gia của đông đảo các nhà quản lý, đại diện các cơ quan ban ngành, các cá nhân, doanh nghiệp sản xuất phim, các chuyên gia nghiên cứu trong lĩnh vực điện ảnh. Ảnh: Phạm Hằng 

Vừa giữ gìn bản sắc dân tộc, vừa cởi mở tiếp thu tinh hoa nhân loại

Phát biểu đề dẫn hội thảo, Tiến sĩ Ngô Phương Lan - Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương cho biết, điện ảnh Việt Nam là “nhân chứng” của từng giai đoạn lịch sử đấu tranh giành độc lập dân tộc và bảo vệ Tổ quốc; thống nhất và tái thiết đất nước, đổi mới và hội nhập. Ngày nay, nhiệm vụ xây dựng ngành công nghiệp điện ảnh Việt Nam trong công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đang được đặt lên hàng đầu trong sự nghiệp phát triển công nghiệp văn hóa ở Việt Nam.

Luật Điện ảnh được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua tháng 6/2022 và có hiệu lực từ ngày 1/2023 tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho phát triển công nghiệp điện ảnh.

“Từ chỗ điện ảnh chỉ được coi là một ngành nghệ thuật, Luật đã xác định điện ảnh cũng là một ngành công nghiệp, một ngành kinh tế. Bởi vậy, việc trao đổi, tiếp thu kinh nghiệm giữa các nhà quản lý, các nghệ sĩ, nhà làm phim thuộc các thế hệ của điện ảnh Việt Nam với các chuyên gia từ những nước đã có quá trình xây dựng công nghiệp điện ảnh từ nhiều thập kỷ và các nước gần gũi trong khu vực Đông Nam Á là rất bổ ích và thiết thực”, Tiến sĩ Ngô Phương Lan nhấn mạnh.

Tiến sĩ Ngô Phương Lan - Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương phát biểu đề dẫn hội thảo. Ảnh: Phạm Hằng 

Theo Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương Nguyễn Thế Kỷ, nền văn hóa trong đó có nghệ thuật điện ảnh muốn phát triển và trở nên phong phú, đa sắc màu cần được xây dựng trên tinh thần vừa giữ gìn bản sắc độc đáo của dân tộc vừa cởi mở tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại. Đó là quan điểm phát triển văn hóa của Việt Nam.

Ông Nguyễn Thế Kỷ cho biết, là một quốc gia có nền văn hóa đặc sắc, Việt Nam có nhiều tiềm năng, lợi thế để phát huy văn hóa phong phú trong phát triển kinh tế - xã hội, coi phát triển công nghiệp văn hóa là nhiệm vụ trọng tâm trong xây dựng văn hóa con người Việt Nam thời kỳ mới.

Nhà nước Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách, pháp luật để xây dựng nền công nghiệp văn hóa và công nghiệp điện ảnh. Đó là Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; Chiến lược phát triển điện đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030; Luật Điện ảnh năm 2022…  Tất cả những chính sách như vậy thể hiện quan điểm và định hướng phát triển công nghiệp văn hóa và công nghiệp điện ảnh được xem là mũi nhọn của Việt Nam.

“Nhìn sang các nước bạn như Thái Lan, Indonesia, Philippines, Singapore… được chính phủ quan tâm và xây dựng nhiều chính sách ưu tiên phát triển công nghiệp điện ảnh. Trong khối ASEAN các nền điện ảnh ra đời trong những thời kỳ khác nhau, có lịch sử hình thành và phát triển không giống nhau, nhưng đến nay ghi nhận sự phát triển vượt trội và mạnh mẽ của nhiều nền điện ảnh. Đó không chỉ là sự trỗi dậy ở nội địa mà một số nền điện ảnh đã khẳng định được vị thế của mình trên bản đồ khu vực châu Á, ghi dấu tại các Liên hoan phim uy tín của thế giới.

Điện ảnh ASEAN, trong đó có Việt Nam đã và đang có các nhà hoạt động điện ảnh toàn cầu quan tâm đến bởi tiềm năng dồi dào và nhu cầu tiếp tục phát triển mạnh mẽ”, Chủ tịch Hội đồng Lý luận phê bình văn học nghệ thuật Trung ương khẳng định.

Quan tâm hơn tới chính sách tài trợ sản xuất phim, bảo hộ phim trong nước

Tại hội thảo, bàn về chính sách thúc đẩy phát triển sản xuất phim, các đại biểu đều cho rằng, để phát triển điện ảnh trở thành ngành công nghiệp văn hóa và sáng tạo mũi nhọn, các chính sách của Nhà nước về tài trợ sản xuất phim, bảo hộ phim trong nước vô cùng quan trọng.

Theo NSND - Đạo diễn Đặng Nhật Minh, việc nhà nước quan tâm đến sản xuất phim ảnh là đáng quý. Nhưng để phim được nhà nước đầu tư thật sự thành công, ngoài khâu sản xuất, nhà nước nên quan tâm hơn đến khâu phát hành.

Ông lấy dẫn chứng ở các nước có nền điện ảnh phát triển, đều có rạp chiếu chuyên nghiệp dành cho dòng phim nghệ thuật. Kể cả khi phim lỗ, nhà nước sẵn sàng bù lỗ cho nhà sản xuất, để tạo điều kiện đưa phim tới khán giả.

“Tất nhiên kinh phí vẫn chưa phải là yếu tố quan trọng mà kịch bản mới là yếu tố quyết định. Một tác phẩm hay phải có kịch bản chặt chẽ, chuyên nghiệp, đề cập đến những vấn đề dư luận quan tâm. Cùng với đó, công tác đào tạo nguồn nhân lực làm phim cần được chú trọng, một tác phẩm hay cũng cần có sự góp sức của đội ngũ đạo diễn, diễn viên biết sáng tạo, tìm tòi”, ông Đặng Nhật Minh nói.

Đạo diễn phim "Bao giờ cho đến tháng Mười" đề xuất, cần phải tổ chức các cuộc thi rộng lớn, huy động nhiều đối tượng tham gia, để “đãi cát tìm vàng”, chọn kịch bản hay, chất lượng, những nhà làm phim giỏi, mới tạo được những bộ phim thành công, hiệu quả.

NSND - Đạo diễn Đặng Nhật Minh (ngoài cùng bên phải) tại hội thảo. Ảnh: Phạm Hằng 

Cũng bàn về vấn đề này, nguyên Phó Cục trưởng Cục Điện ảnh Đỗ Duy Anh cho rằng, cần phải mở rộng đề tài phim Nhà nước đặt hàng hằng năm, không chỉ về đề tài thiếu nhi, truyền thống lịch sử, dân tộc thiểu số, mà đầu tư những phim đề cập đến những vấn đề đang được xã hội quan tâm, phim vừa mang tính giải trí, vừa bảo đảm tính nhân văn, đáp ứng nhu cầu thưởng thức của khán giả hiện nay.

Bên cạnh đó, nguyên Phó Cục trưởng Cục Điện ảnh Đỗ Duy Anh đề xuất, để ngành công nghiệp điện ảnh tại Việt Nam thật sự phát triển, cần cụ thể hóa các điều khoản trong Luật Điện ảnh năm 2022 bằng các văn bản dưới Luật.

“Nên phát triển hệ thống rạp chiếu phim của doanh nghiệp tư nhân Việt Nam hay của trung tâm sự nghiệp điện ảnh. Khi đó, phim Việt sản xuất ra mới có cơ hội được đưa ra phát hành, trong danh sách phim được ưu tiên chiếu. Còn hiện tại, hầu hết phim nước ngoài được chọn, phim Việt rất ít được mở rộng suất chiếu, giờ chiếu”, ông Đỗ Duy Anh nhấn mạnh.

Đẩy mạnh quảng bá điện ảnh Việt Nam, thu hút sự quan tâm và đầu tư quốc tế

Bàn về chính sách hợp tác quốc tế trong quảng bá và hợp tác sản xuất phim, các đại diện điện ảnh đến từ Đan Mạch, Indonesia, Thái Lan cùng nhiều nhà sản xuất, chuyên gia điện ảnh Việt Nam đã chia sẻ kinh nghiệm phát triển công nghiệp điện ảnh của các nước ASEAN và trên thế giới, việc thu hút đầu tư quốc tế trong hoạt động điện ảnh, đào tạo và phát triển nhân lực, phát triển thương hiệu điện ảnh quốc gia, xây dựng quỹ hỗ trợ phát triển điện ảnh...

Tại hội thảo, ông Jacob Neiiendam - Trưởng ban Quốc tế tại Viện phim Đan Mạch (DFI) khẳng định, Đan Mạch không thể có nền công nghiệp điện ảnh nếu không có sự hỗ trợ của Nhà nước.

Ông Jacob Neiiendam cho biết, từ năm 1972 Luật Điện ảnh nước này đã được xây dựng, trong đó có chính sách đầu tư cho các dự án điện ảnh tiêu biểu, đặc thù hoặc phim có thể bán hơn 100.000 vé.

Tuy nhiên, thay vì đầu tư 100%, với các dự án tốt, nhà làm phim Đan Mạch chỉ được đầu tư một phần nào đó, có thể ưu tiên đối với các dự án ngắn, những người làm phim đầu tay… Chẳng hạn, các phim dành cho trẻ em có thể được hỗ trợ 25%; các phim đầu tay của đạo diễn, chất lượng đạt yêu cầu có thể được hỗ trợ từ 25-30% tổng ngân sách của phim...

“Với sự hỗ trợ này, đội ngũ làm phim có thể sử dụng để phát triển dự án, hoặc dùng để kêu gọi thêm tài trợ từ các nguồn khác. Chúng tôi gọi đó là cơ chế thương mại. Điều quan trọng hơn, nhà nước không chỉ chi tiền đầu tư sản xuất mà còn tạo mạng lưới, kết nối cơ hội cho những nhà làm phim trẻ... Sau cùng, để giải bài toán làm sao để phim được chiếu tại rạp càng lâu càng tốt, chiến lược chiến lược marketing là điều quan trọng. Tức là, nhà nước trực tiếp tham gia, hỗ trợ từ khâu sản xuất đến khâu cuối cùng là phát hành phim”, Trưởng ban Quốc tế tại Viện phim Đan Mạch cho hay.

Về việc quảng bá điện ảnh Việt Nam, thu hút sự quan tâm và đầu tư quốc tế vào điện ảnh nước ta, đạo diễn Phan Đăng Di cho rằng, việc tham gia các liên hoan phim, hội chợ phim quốc tế uy tín sẽ tạo nhiều cơ hội giao lưu, hợp tác sản xuất phim.

Đạo diễn Phan Đăng Di (ngoài cùng bên phải) tại hội thảo. Ảnh: Phạm Hằng 

“Việt Nam vẫn chưa thường xuyên tham gia các liên hoan phim, hội chợ phim quốc tế và khu vực. Đặc biệt, tại các sự kiện điện ảnh quốc tế đều chưa có gian hàng quốc gia giới thiệu về điện ảnh Việt Nam một cách chính thống và bài bản, cung cấp thông tin về tác phẩm điện ảnh Việt, các bối cảnh làm phim, điều kiện làm phim, chính sách ưu đãi trong hợp tác sản xuất phim… để các nhà làm phim nước ngoài biết đến và xúc tiến hợp tác. Cục Điện ảnh, Cục Hợp tác quốc tế cần có sự quan tâm đến vấn đề này”, đạo diễn Phan Đăng Di đặt vấn đề.

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông cho biết, sau khi Luật Điện ảnh với nhiều điểm mới, tiên tiến, tiến kịp với điện ảnh quốc tế đi vào đời sống, việc xây dựng những chính sách hỗ trợ để triển khai hiệu quả, phát triển thương hiệu điện ảnh quốc gia, xây dựng công nghiệp điện ảnh là rất cần thiết.

Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tạ Quang Đông phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Phạm Hằng 

Thứ trưởng Tạ Quang Đông nhấn mạnh, việc hợp tác công tư, huy động các nguồn lực xã hội hóa vào hoạt động sản xuất phim, phổ biến, phát hành, quảng bá, hợp tác quốc tế, đào tạo nhân lực... là vô cùng quan trọng và sẽ được các cơ quan quản lý xúc tiến, xây dựng, triển khai phù hợp. Cùng với đó, các địa phương cần nỗ lực hơn nữa trong việc khuyến khích, có chính sách ưu đãi đối với việc sản xuất phim tại địa phương.

Phạm Hằng

Mở lại những trang ký ức của điện ảnh Việt Nam

4 bộ phim bất hủ, hơn 200 hình ảnh về những sự kiện, con người, tác phẩm điện ảnh tiêu biểu và cuốn sách áp phích...